tg-me.com/Analhaghhoo/12748
Last Update:
✨
🛑۸. آیا می‌توان از زاد و توشۀ سالك با یك عبارت جامع تعبیر كرد؟
بعضی می‌پندارند زاد اصلی سالك در راه خدا در یك امر خلاصه می‌شود و اما آن یك امر چیست؟
برخی گفته‌اند:
زاد سالك خاكساری و تذلل اوست، زیرا با «فقر» و «درویشی» سالك پیش می‌رود.
برخی دیگر گفته‌اند:
زاد سالك مراقبه است، زیرا سنگ زیربنای سلوك مراقبه است. مراقبه در هر موطنی تفسیر خاصّی دارد.
بعضی دیگر گفته‌اند:
زاد سالك عشق اوست. عشق سالك را بالا می‌برد و به اوج بی‌نهایت می‌رساند.
به نظر می‌رسد تعبیر از تمامی زاد و توشه‌های سفر در یك واژه یا جمله كار آسانی نیست، ولی اگر بخواهیم چنین تعبیری داشته باشیم، باید بگوییم: زاد و توشۀ سلوك در یك كلمه «اهتمام به سلوك» است. هر چه اهتمام به سلوك بیشتر باشد، سلوك صاف‌تر، قوی‌تر، سریع‌تر و پرنتیجه‌تر است. انسان سالك باید سلوكش همه چیزش باشد و همۀ كارهای خود را از خرد و كلان با سلوكش تنظیم كند. سر بدهد، اما راهش را از دست ندهد. «اهتمام به سلوك» عنوانی است كه به یك معنی همۀ دستورالعمل‌ها و آداب و زاد و توشه‌ها را در برمی‌گیرد و هیچ چیز در سلوك به اندازۀ آن مهم نیست.
🛑۹.محقق طوسی در كتاب نفیس اوصاف الاشراف شش امر را به عنوان زاد و راحلۀ سفر معرفی كرده است. این شش امر كه در باب اول كتاب ذكر شده است عبارت است از:
ایمان، ثبات، نیت، صدق، انابت و اخلاص. از دیدگاه محقق طوسی این امور شش‌گانه در مبدأ حركت معتبر است و حركت الی الله متوقف بر آنهاست
🛑۱۰.«سلوك آن دقائق و ظرائف است، ذكر را كه همه می‌توانند بگویند».
این جمله‌ای است بس بلند و مقصود این است كه:
نه هر كه چهره برافروخت دلبری داند///
نه هر كه آینه سازد سكندری داند
نه هر كه طَرفِ كُلَه كج نهاد و تند نشست///
كلاه‌داری و آییـن سروری دانـد
هزار نـكتۀ باریـك‌تر ز مـو اینـجاست///
نه هر كه سر بتراشد قلندری دانـد
بلكه:
نقد صوفی نه همه صافی و بی‌غش باشد
ای بسا خرقه كه مستوجب آتش باشد
به هرحال، منظور این است كه رعایت نكردن ظرائف و آداب سلوك الی الله گرچه همراه با سال‌ها ذكر و ورد گفتن باشد، سالك را به پیش نمی‌برد، بلكه ذكرِ بدون مراقبه و عبادتِ بدون توجه گاه قساوت قلب می‌آورد
🛑۱۱. شماری از دستورات سلوکی هم به عنوان زاد و توشه مطرح است و هم به عنوان منزلی از منازل سفر. همانندِ توكل. سرّ مطلب از آنچه در بحث «حقیقت منازل سفر» خواهیم گفت، روشن خواهد شد.
🛑۱۲. برخی دستورات با اینكه به صورت كلی مطرح می‌شود، به صورت جزئی نیز مطرح می‌گردد و این به خاطر تاكید و اهمیت است. مثلاً اجتناب از حرام‌خواری مستقلاً طرح می‌شود با اینكه به صورت كلی تحت عنوان «ترك محرّمات» نیز مطرح می‌شود.
🛑۱۳. زاد و توشۀ سفر الی الله كه همان دستورات و آداب سلوك است به اقسامی قابل تقسیم است. برخی از این تقسیمات، به مناسبت گذشت و برخی را هم اینك یادآور می‌شویم.
دستورات سلوكی یا در ارتباط با خود شخص است و یا دیگران. اول مانند جوع كه دستوری است فردی و دوم خود بر دو قسم است، زیرا یا در ارتباط با مردم است، همانند عزلت از خلق و رعایت حقوق دیگران و یا در رابطه با خداوند است مانند ادب مع الله.
در تقسیمی دیگر دستورات سلوكی به دو بخش ایجابی و سلبی تقسیم می‌شود.
دستورهای ایجابی همانند ذكر و انس با قرآن
و دستورهای سلبی همانند صمت و جوع.
البته سلب در دستورهای سلبی سلوك نیز به علت تنافی با طبع آدمی به معنای «كفّ نفس» یعنی «خودنگهداری» است که امری وجودی و ایجابی است، مگر به صورت ملكه در آید كه در آن صورت به معنای ترك خواهد بود.
از بُعدی دیگر، دستورات سلوكی را می‌توان به دو بخش مرتبط با یكدیگر همانند مشارطه و مراقبه و محاسبه و غیر مرتبط همانند صمت و جوع تقسیم كرد.
🛑۱۴. آنچه به عنوان توشۀ سالك مطرح است، از نظر عرفانی رعایتش بر سالك لازم و واجب است، ولی از نظر فقهی می‌تواند واجب، مستحب و یا مباح باشد و البته نمی‌تواند از نظر فقهی حرام یا مكروه باشد. روش ملامتیه مورد امضای عارفان متشرّع نبوده و نیست. از باب نمونه: ترك لقمۀ حرام در فقه واجب است و در سلوك هم واجب است. ترك لقمۀ مشتبه در فقه مستحب و نیكوست، ولی در سلوك واجب است. نماز شب در فقه مستحب مؤكد و در سلوك واجب است. دوام طهارت در فقه مستحب است و در سلوك واجب. خوردن غذا با عنوان لذّت در فقه مباح است و در سلوك حرام.
https://www.tg-me.com/us/انا الحق/com.Analhaghhoo
BY انا الحق
Share with your friend now:
tg-me.com/Analhaghhoo/12748