موسسه‌ی فرهنگی‌-هنری خوانش

مواجهه‌ی #هارون_فاروکی با #آرشیو، #حافظه و #عکاسی
تحلیلی بر فیلم Images of the World and the Inscription of War (1988)

⚫️ هارون فاروکی، فیلم‌ساز و نظریه‌پرداز آلمانی، در آثارش همواره به شکاف‌های میان تصویر، قدرت و حقیقت می‌پردازد. او برخلاف نگاه سنتی به آرشیو به‌عنوان یک مخزن حافظه، آرشیو را بستری می‌بیند که در آن حافظه، هم ساخته می‌شود و هم به تعویق می‌افتد؛ جایی که دیدن، همواره با نادیدن همراه است. در این فیلم فاروکی درست مثل باستان‌شناس‌ها، لایه‌های نادیده‌ گرفته‌شده در تصاویر آرشیوی را بازمی‌خواند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان به جای مصرف تصاویر، آن‌ها را خواند. او «نحوه‌ی ثبت» و «نحوه‌ی دیدن» این تصاویر را هم به چالش می‌کشد. رویکرد او به حافظه، نه از سر نوستالژی یا بازسازی گذشته، بلکه بیشتر بر مبنای گسست، تأخیر، و نقاط کور تاریخی است؛ دقیقاً همان‌جاهایی که تاریخ رسمی از دیدن‌شان عاجز مانده است.
⚫️ تصویر، آینه‌ی خود ماست
“What we see is not what we see, but what we are.”
«آنچه می‌بینیم، چیزی نیست که واقعاً می‌بینیم، بلکه آن چیزی است که هستیم.»
در این جمله‌ی کلیدی، فاروکی دیدن را نه امری بی‌طرف، بلکه متأثر از هستی‌شناسی سوژه‌ی بیننده می‌داند. ما در تصویر چیزی را بازمی‌شناسیم که برایمان ممکن یا مجاز به دیدن است. حافظه، در این خوانش، صرفاً ذخیره‌ای منفعل نیست، بلکه محصول تلاقی سوژه و جهان است.
⚫️ تصویرِ خاموش و شهادت‌نداده
“Photographs can be made to testify. They can also be made silent.”
«عکس‌ها را هم می‌شود به شهادت دادن وادار کرد، هم به سکوت.»
فاروکی در این جمله به قدرت سیاست‌گذارانه‌ی تصویر اشاره می‌کند. همان‌طور که عکس می‌تواند سند جنایت یا شاهد فاجعه باشد، می‌تواند به همان آسانی به عنصری بی‌صدا، بی‌معنا و فراموش‌شده بدل شود. آرشیو به مثابه فضای قدرت، می‌تواند معنای تصویر را بسازد یا خاموشش کند. این‌جاست که مفهوم «حق خواندن تصویر» معنا پیدا می‌کند؛ اینکه چه کسی، چگونه، و در چه زمانی تصویر را معنا می‌کند. تنها در مواجهه‌ای تاریخی و تفسیری‌ست که تصویر به حافظه بدل می‌شود. به تعبیر دریدا در «تب آرشیو»: «هیچ آرشیوی بی‌اشتیاق به آینده نیست.» این تصاویر تا زمانی بی‌معنا باقی ماندند که تاریخ آن‌ها را فراخواند.

#خوانش_مدرسه_روایت_است
#به_یاد_آر

www.tg-me.com/us/موسسه‌ی فرهنگی‌ هنری خوانش/com.Khaneshinstitute/8451

893 viewsedited  Apr 17 at 20:06

مواجهه‌ی #هارون_فاروکی با #آرشیو، #حافظه و #عکاسی
تحلیلی بر فیلم Images of the World and the Inscription of War (1988)

⚫️ هارون فاروکی، فیلم‌ساز و نظریه‌پرداز آلمانی، در آثارش همواره به شکاف‌های میان تصویر، قدرت و حقیقت می‌پردازد. او برخلاف نگاه سنتی به آرشیو به‌عنوان یک مخزن حافظه، آرشیو را بستری می‌بیند که در آن حافظه، هم ساخته می‌شود و هم به تعویق می‌افتد؛ جایی که دیدن، همواره با نادیدن همراه است. در این فیلم فاروکی درست مثل باستان‌شناس‌ها، لایه‌های نادیده‌ گرفته‌شده در تصاویر آرشیوی را بازمی‌خواند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان به جای مصرف تصاویر، آن‌ها را خواند. او «نحوه‌ی ثبت» و «نحوه‌ی دیدن» این تصاویر را هم به چالش می‌کشد. رویکرد او به حافظه، نه از سر نوستالژی یا بازسازی گذشته، بلکه بیشتر بر مبنای گسست، تأخیر، و نقاط کور تاریخی است؛ دقیقاً همان‌جاهایی که تاریخ رسمی از دیدن‌شان عاجز مانده است.
⚫️ تصویر، آینه‌ی خود ماست
“What we see is not what we see, but what we are.”
«آنچه می‌بینیم، چیزی نیست که واقعاً می‌بینیم، بلکه آن چیزی است که هستیم.»
در این جمله‌ی کلیدی، فاروکی دیدن را نه امری بی‌طرف، بلکه متأثر از هستی‌شناسی سوژه‌ی بیننده می‌داند. ما در تصویر چیزی را بازمی‌شناسیم که برایمان ممکن یا مجاز به دیدن است. حافظه، در این خوانش، صرفاً ذخیره‌ای منفعل نیست، بلکه محصول تلاقی سوژه و جهان است.
⚫️ تصویرِ خاموش و شهادت‌نداده
“Photographs can be made to testify. They can also be made silent.”
«عکس‌ها را هم می‌شود به شهادت دادن وادار کرد، هم به سکوت.»
فاروکی در این جمله به قدرت سیاست‌گذارانه‌ی تصویر اشاره می‌کند. همان‌طور که عکس می‌تواند سند جنایت یا شاهد فاجعه باشد، می‌تواند به همان آسانی به عنصری بی‌صدا، بی‌معنا و فراموش‌شده بدل شود. آرشیو به مثابه فضای قدرت، می‌تواند معنای تصویر را بسازد یا خاموشش کند. این‌جاست که مفهوم «حق خواندن تصویر» معنا پیدا می‌کند؛ اینکه چه کسی، چگونه، و در چه زمانی تصویر را معنا می‌کند. تنها در مواجهه‌ای تاریخی و تفسیری‌ست که تصویر به حافظه بدل می‌شود. به تعبیر دریدا در «تب آرشیو»: «هیچ آرشیوی بی‌اشتیاق به آینده نیست.» این تصاویر تا زمانی بی‌معنا باقی ماندند که تاریخ آن‌ها را فراخواند.

#خوانش_مدرسه_روایت_است
#به_یاد_آر

BY موسسه‌ی فرهنگی‌-هنری خوانش