tg-me.com/enayatcharziani1223/219
Last Update:
کانت به روایت دلوز، کانتِ دلوز
واژگونی کانت در آراء مایمون و نهایتا
دلوز-مایمون و نظام ائتلافیِ (koalitions system) دلوز-مایمون-کانت-لایب‌نیتس.
بخش اول
در خوانشی که دلوز از کانت ارائه می‌دهد، مقولات و صورت‌های محض مکان-زمان، از نخستین امور پیشینی سوژه‌ی استعلایی به حساب می‌آیند. اگرچه مقولات و صورت‌های محض مکان-زمان در تمایز با یکدیگر قرار دارند اما بدون این امور پیشین بازشناسی و ادراک تجربی ممکن نخواهد بود. همین امور پیشینی هستند که بر تجربه‌ی ممکن اطلاق می‌شوند و دو نقش عمده را ایفا می‌کنند: مقولات در بازنمایی کردن پدیدار و صورت‌های مکان-زمان در نمایشی ساختن پدیدار(هر پدیداری در مکان و زمان پدیدار می‌شود) به زبانی دیگر این امور پیشینی، در اطلاق بر تجربه‌ی ممکن، پیش‌شرط هرگونه ارجاع‌پذیری‌اند. ارجاع‌پذیریِ دوگانه‌ی مشروط و اتصالی نومن-فنومن. طبق خوانش دلوز، برای نخستین بار در فلسفه‌ی کانت، زوج نومن-فنومن از ارجاع انفصالیِ نمود-ذات خارج می‌شوند و دیگر فنومن نمودی نیست که از اعتنای به آن(به دلایل بسیار، از جمله خطای حسّی) بتوان دست شست و اهمیت معرفتی را به عالم ذوات داد، بلکه فنومن هم‌چنان که در پدیدارشناسی می‌توان دید، به معنای اخیر خود، یعنی «پدیدار» معنا و ضرب دیگری می‌یابد و نومن نیز به شرایطِ پدیدار شدنِ پدیدار تغییر می‌یابد. دلوز مدعی است که این خوانش متأخر درباره‌ی نومن-فنومن یکی از ستون‌های مهم در معماری فلسفی کانت است. پس دیگر فنومن در ارجاع به یک ذات متعال(نومن) تفسیر نمی‌شود بلکه در ارجاع به شروط پدیدارشدنِ پدیدار ظاهر می‌شود. پس در این چشم‌انداز نومن شروط پدیدار-شدنِ پدیدار(فنومن) هستند. اما این شروط پدیدار-شدنِ پدیدار در کجا یافت می‌شوند؟ پاسخ کانتی این است: نزد موجودی که پدیدار بر او عرضه یا پدیدار می‌شود و این موجود همان سوژه‌ی استعلایی است. اگرچه پدیدار بر سوژه‌ی تجربی پدیدار می‌شود اما امور پیشینی که به معنای اخص کلمه کلی و ضروری می‌باشند در مفهوم سوژه‌ی استعلایی مندرج‌اند. گفتیم که هر پدیداری در زمان و مکان پدیدار است، و صورت‌های محض زمان-زمان، نمایش‌های presentations پیشینی‌اند. از سوی دیگر مقولات بازنمایی‌های representations پیشینی‌اند. این دو امور پیشنی قابلیت تبدیل و تبدّل به یکدیگر را ندارند و مضافا اینکه صورت‌های محض مکان-زمان در دسته‌ی مقولات قرار ندارند. نکته‌ی روشن دیگری که اهمیت فراوان دارد این است که این امور پیشنی مستقل از تجربه‌اند (independent of experience). شاید تا این لحظه مشخص شده باشد که وقتی در فلسفه‌ی کانت، نومن را شروط پدیدار-شدنِ پدیدار(فنومن) می‌نامیم چگونه این شروط نزد سوژه‌ی استعلایی مقوم هرگونه معنا و ادراک می‌گردند. البته امور پیشینی دیگری نیز وجود دارد، هم‌چون ترکیب و شکلواره و عین به‌طور کلی: عین=x که در ادامه به هر کدام از این امور پیشینی می‌پردازیم. اکنون باید از مقولات سخن گفت و تبیین کرد که چگونه مقولات که مفاهیم فاهمه‌اند و صورت‌های محض مکان-زمان در فرایند پدیدار شدن پدیدار و ادراک پدیدار بر یکدیگر منطبق می‌شوند.
ع. چرزیانی
-ادامه دارد
BY عنایت چرزیانی
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 280
Share with your friend now:
tg-me.com/enayatcharziani1223/219