tg-me.com/ieinstitute/1853
Last Update:
یکی از مؤثرترین ابزارهای مهندسی کیفیت برای بهینهسازی فرایندها و کاهش ریسک، تحلیل حالات خرابی و اثرات آنها (FMEA:Failure Modes and Effects Analysis) است. این ابزار با هدف شناسایی نقاط ضعف سیستم یا فرایند، پیش از وقوع خرابی یا خطا، به مدیران و تیمهای پروژه کمک میکند تا اقدامات پیشگیرانه طراحی و اجرا کنند.
در فرآیند FMEA، ابتدا تمام مراحل یا اجزای یک سیستم بررسی شده و حالات مختلفی که ممکن است منجر به خرابی یا خطا شوند شناسایی میگردند. سپس برای هر حالت خرابی سه شاخص اصلی ارزیابی میشود:
با ضرب این سه شاخص، عدد اولویت ریسک (RPN: Risk Priority Number) به دست میآید که به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا ریسکهای بحرانی را شناسایی کرده و بر آنها تمرکز کنند.
فرآیند FMEA نهتنها در صنایع تولیدی، بلکه در حوزههای خدماتی، بهداشت، فناوری اطلاعات و حتی منابع انسانی نیز کاربرد دارد. مثلاً در یک پروژه IT میتوان با FMEA خطرات احتمالی در استقرار یک سیستم جدید را شناسایی و از بروز وقفههای بزرگ جلوگیری کرد.
مزایای اصلی استفاده از FMEA عبارتاند از:
پیشگیری از خطا بهجای اصلاح آن
کاهش هزینههای ناشی از دوبارهکاری
بهبود کیفیت محصول یا خدمت
افزایش رضایت مشتری
ایجاد فرهنگ مدیریت ریسک در سازمان
✅ اجرای FMEA باید یک فرایند تیمی، مستند و بهروز باشد؛ این ابزار زمانی بیشترین اثربخشی را دارد که بهعنوان بخشی از چرخه مستمر بهبود (Continuous Improvement) مورد استفاده قرار گیرد.
@ieinstitute