tg-me.com/ilter/1468
Last Update:
تورکیه و ایران؛ شروعی مشابه، سرانجامی فعلاً متفاوت (۲/۲)
در نتیجهی غفلت تاریخی و عدم اتحاد، اوضاع جهانی ملت تورک به شدت وخیم شد. در بسیاری از کشورها تورک را یا کشتند یا مجبور به مهاجرت کردند. قسمتی از تورکها زیر سلطهی چینیان در آورده شدند، بخش بزرگی با شعار کمونیسم به انقیاد روسها در آمدند، گروهی دیگر در مغولستان ماندند، در شرق اروپا قتلعام یا به تورکیه تبعید شدند و فقط در برخی نواحی حاشیهای و روستاها به صورت اقلیتهایی کوچک باقی ماندند. بیشترین قتلعام تورکها (بالغ بر ۵۰ میلیون نفر) در سرزمینهایی انجام یافت که پس از جنگ، اتحاد جماهیر شوروی نام گرفت و رؤسای آن ملت تورک را به دهها ملت کوچک تجزیه نمودند.
اما، سنگینترین شکست ملت تورک در ایران رخ داد. در ایران، پس از اصلاحات مدرن شاهان قاجار و تأسیس نهادهای مدرن برای ادارهی کشور، انگلیس توانسته بود با اغفال برخی نخبگان سیاسی و ایجاد کشمکش ساختگی بین آنها و شاه قاجار، تهران را به اشغال شبهنظامیان وابسته به خود به سرکردگی یپرم داشناک در آورد که از این حوادث در روایت رسمی معمولاً با نام قلابی جنبش مشروطه یاد میشود. از این شبهنظامیان، به آنها که تورک بودند هیچ مقامی در تهران داده نشد بلکه به قتل رسیدند یا مجبور به بازگشت گردیدند. اما غیرتورکها در تهران ماندند و بر آن مستولی شدند. در دورهی جنگ جهانی اول، بریتانیا با حمایت از این گروههای تروریستی و ایجاد قحطی مصنوعی بیش از ده میلیون تورک را در ایران قتلعام کرده، حاکمیت را تماماً از دست تورکها خارج نمود و طی چهارده سال اشغال ایران توانست قومیت جدید اتنوپولیتیک فارسزبان را که تا آن موقع وجود نداشت ولی غربیان از دهها سال قبل زمینهی ایجادش را فراهم کرده بودند تشکّل داده و حاکمیت ایران را به آنان بسپارد تا جهت ریشهکنی تورکها در ایران تلاش کنند.
در تورکیه نیز داستانی مشابه اجرا گردید. ابتدا سلطان عثمانی را تضعیف و مجبور به امضای پیمان سِور کردند و سپس سربازانی با آرم صلیب بر لباسشان کشور را اشغال نمودند. طی چهار سال اشغال استانبول، بریتانیا قصد داشت تورکها را از مناصب دولتی و اجتماعی در این شهر بیرون کند، و مصمم بود استانبول را نیز، همانند تهران، از چنگ تورکها در آورد. در واقع، تورکیهی امروزی را به چندین بخش تقسیم کرده بود که فقط یک قسمت کوچک در مرکز آن و بدون راه به دریاهای آزاد برای ملت تورک در نظر گرفته شده بود.
غربیان که سیاست تورکزدایی را قبلاً در هندوستان و برخی کشورهای اروپایی با موفقیت انجام داده بودند، در ایران و تورکیه نیز قصد داشتند تورکها را به روستاها و شهرهای کوچک رانده و کمکم با سیاستهای یکسانسازی نابود کنند. ایران و تورکیه که تا این زمان سیر تاریخی کم و بیش مشابهی دارند، از این تاریخ مسیری متفاوت را تجربه کردند.
تورکهای دومین شهر بزرگ جهان تورک، تهران، به لایههای زیرین سیاسی رانده شدند و قدرتشان به شکل خفته در آمد که شاید روزی با درخشش آفتاب تورکچولوک از ستیغ برج طغرل سلجوقی بیدار گردد اما تورکهای استانبول سرنوشتی مانند تورکهای تهران نیافتند. بیشک غربیان میخواستند در استانبول نیز، مانند تهران، تورکها هیچ سهمی از قدرت سیاسی نداشته باشند اما تاریخ در استانبول و تورکیه به شکلی دیگر رقم زده شد؛ برنامهی غربیان با ظهور یک گرگ خاکستری به نام مصطفی کمال شکست خورد. وی بسان «گؤکبؤرۆ» ملت تورک را به دنبال خود فرا خواند و پس از چند سال نبرد نابرابر علیه هفت ابرقدرت جهانی توانست ملت تورک را از چنگال بیگانگان برهاند تا داستان غمانگیز تورکهای ایران در تورکیه تکرار نشود. بدینترتیب، تاریخی که در ایران و تورکیه به شکلی مشابه آغاز شده بود، با سرانجامی فعلاً متفاوت رقم خورد.
برگوتای ایلتریش
@ilter
BY Hakkın Yolunda, Milletin Yanında
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 280
Share with your friend now:
tg-me.com/ilter/1468