لوح

این پیام درستی به جوانان و نوجوانان نیست

پیش از خلقِ واژه دقیق و درستِ "بازنشستگی" از واژه عربیِ "تقاعد" استفاده می‌‎شد. شتاب دوران پهلوی در مدرنیزاسیون (و نه مدرنیته) موجب شد که به فکر ایجاد انگیزه‎های قوی برای کشاندن مردم به درس خواندن و تحصیل بیفتند. برای مردمی دلبسته به کار کشاورزی و دامداری و با انگیزه‎های قوی سنتی احترام به کار یدی و لزوم برخاستن خاک از سَرِشانۀ مردان به هنگام تکاندن، چه می‎بایست کرد که از پشت خیش به پشت میز هم بیایند. پیش بینی سه ماه تعطیلی تابستان برای همین بود که کودکان پس از سال تحصیلی به یاری خانواده کشاورز خود بروند.

به نقل از پدران و مادران و اجدامان، کودکان و نوجوانانِ اوایلِ قرنِ حاضر شمسی (به یک حساب، قرن پانزدهم هجری شمسی از ۱۴۰۱ شروع می‎شود و سال ۱۴۰۰ هنوز متعلق به سلسله ۱۳۰۰ است) بازیگوشی و حرف نشنویِ بسیار بیشتری از همگنان مدرنشان داشته‎اند، تا جایی که تنبیه بدنی امری رایج در مدارس ایران بود و تتمِّه و ته دیگِ دورانِ رواج آن هم به نسل "لوح بان" رسید. داستان‎ها نقل است که پدر به مدرسه احضار می‎شد و در حضور وی دانش آموزِ بی‎قرار و اصطلاحاً ناراحت فلک می‎شد و در آخر، ابوی گرامی شخصاً خود را موظف به تشکر هم می‎دانست.

برای متقاعد کردنِ کودکان و نوجوانان آن دوران به تقاعدِ روی صندلی و آرام و قرار گرفتن پشت نیمکت، به غیر از چوب و فلک و ترکه و خط کش یک وجه نرم افزاری لازم بود که فرزند گریزپا در روزهای عادی رغبت به مکتب رفتن داشته باشد و دست کم اگر غر و لند می‎کند، مدرسه را به هم نریزد.

این وجه نرم افزاری، امکان صعود از نردبان اجتماعی در قبال زمانِ طولانیِ نشستن روی صندلی و مشق درس و علم بود که در ظاهر آموزگاران و بازنشستگان و نوع زندگی آنان تجلی ‎می‎یافت. این دورنما، چشم انداز ذهنی دانش آموز را وسیع و ژرف می‎کرد و وی را به این نتیجه می‎رساند که در پس این همه درس و سخت گیری و نشستن پشت میز، امید داشتن به دستیابی به یک زندگی معقول و شایسته کاملاَ منطقی است. گرایش به تعالی و فضیلت در یک نسل در بستر این امید رشد و نمو می‎یابد.

اگر وضعیت معیشتی آموزگاران و بازنشستگان و میزان رضایت‎شان از سهم زندگی خوب نباشد، پیام نادرستی به عرصه اجتماع منعکس می‎شود. یکی از مظاهر تمدن، اهمیت یافتن طول زندگی در کنار کیفیت و عرضِ زندگی است. برای حمایت از یک تمدن پایدار ضرورت دارد که کودکان و نوجوانان در چشم انداز ذهنی خود آینده درازمدت را بتوانند مثبت تلقی کنند. با شرایط فعلی، میل به تعالی و فضیلت جای خود را به زرنگی و تیزچنگی، ژن خوب، و گرایش به برقراری روابط با ارباب قدرت و هر رابطه و تلاش ناسالم دیگر می‎دهد. این آموزگاران و بازنشستگان هستند که راه این چشم انداز مثبت را هموار می‎کنند و در دیدرس قرار می‎دهند.

اینک وضعیت نامناسب معیشتی به عرصه اساتید دانشگاه رسیده است؛ به ویژه استادانِ جوانی که تازه به قطار آموزش و پژوهش در دانشگاه پیوسته‎اند، احتمالاً معیشت را تنگ و آینده و دورنما را مبهم می‎بینند. یک استادیار جوان افزون بر فعالیت دانشگاهی باید دوران آموزش سختی را طی کند. در یک نگاه سیستمی با فرض این که هر گروه آموزشی باید ماموریت‎های اجتماعی یا علمی را هدف قرار داده باشد، استادیار جوان نیز باید ده سال اول را در کنار سایرِ همکارانِ با سابقه به تمرین در عرصه اهداف گروه بپردازد، در ده سال دوم ورزیده و در ده سال سوم به مرحله بلوغ، پختگی و تولید برسد. برای آن‎ها نیز باید چشم انداز تمدنی دراز دامن و عمیقی فراهم کرد تا بتوانند فعالیت‎های خود را به تولید ناخالص ملی گره بزنند.

شرایط حاضر پیام نادرستی به کسانی که باید پتانسیل اشتیاق به فعالیتِ علمی طولانی مدت در آن‎ها بارور شود، می‎فرستد. غارت در زنبورستان حتی ممکن است در میان کارگرانِ کندوی زنبور عسل که شهد دلنشین را به عسل شیرین تبدیل می‎کنند، مثل یک بیماری مسریِ روانی شایع شود و کندو را به نابودی بکشاند. شبکه عصبیِ سیستمیِ فراگیر و فوق العاده منتظمِ بین زنبورهای عسل نیز ممکن است در اثر پیام نادرست به مسیر نابودی و عمل کردن بر ضدِّ اساس وجودی خود گرایش پیدا کند.

وضعیت آموزگاران، بازنشستگان و دانشگاهیان پیام نادرستی به عرصه اجتماع می‎فرستد و هوش هیجانی برای متقاعد شدن به فعالیت علمی را در پویندگان بالقوّه این راه سخت، دراز مدت و پیچیده که نیاز به حوصله و تمرکز زیاد دارد کور می‌کند. نباید گذاشت که تیزچنگی، زرنگی و گرایش به راه میان بر و سهل‎الوصول ناشی از این پیام‎های نادرست، میل به تعالی و فضیلت را از سکِّه بیندازد.

کامران شریفی
دانشکده دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
۱۴۰۰/۱۱/۰۴
https://www.tg-me.com/us/لوح/com.ksharifiRRB
1649

Telegram

لوح

درسنامه زنبوری و نگرانی‎های جمعیتی (۲): شیوع غارت در زنبورستان

در بخش نخست از درسنامه زنبوری (https://www.tg-me.com/us/لوح/com.ksharifiRRB/896) به اهمیت داشتن کندوهای پرجمعیت و با زنبورهای کارگر یاور و ملکه بارور برای موفقیت در کار زنبورداری تاکید شد. در این بخش از نحوه شیوع…

www.tg-me.com/us/لوح/com.ksharifiRRB/945

1.7K viewsKamran Sharifi, edited  Jan 23, 2022 at 10:52

این پیام درستی به جوانان و نوجوانان نیست

پیش از خلقِ واژه دقیق و درستِ "بازنشستگی" از واژه عربیِ "تقاعد" استفاده می‌‎شد. شتاب دوران پهلوی در مدرنیزاسیون (و نه مدرنیته) موجب شد که به فکر ایجاد انگیزه‎های قوی برای کشاندن مردم به درس خواندن و تحصیل بیفتند. برای مردمی دلبسته به کار کشاورزی و دامداری و با انگیزه‎های قوی سنتی احترام به کار یدی و لزوم برخاستن خاک از سَرِشانۀ مردان به هنگام تکاندن، چه می‎بایست کرد که از پشت خیش به پشت میز هم بیایند. پیش بینی سه ماه تعطیلی تابستان برای همین بود که کودکان پس از سال تحصیلی به یاری خانواده کشاورز خود بروند.

به نقل از پدران و مادران و اجدامان، کودکان و نوجوانانِ اوایلِ قرنِ حاضر شمسی (به یک حساب، قرن پانزدهم هجری شمسی از ۱۴۰۱ شروع می‎شود و سال ۱۴۰۰ هنوز متعلق به سلسله ۱۳۰۰ است) بازیگوشی و حرف نشنویِ بسیار بیشتری از همگنان مدرنشان داشته‎اند، تا جایی که تنبیه بدنی امری رایج در مدارس ایران بود و تتمِّه و ته دیگِ دورانِ رواج آن هم به نسل "لوح بان" رسید. داستان‎ها نقل است که پدر به مدرسه احضار می‎شد و در حضور وی دانش آموزِ بی‎قرار و اصطلاحاً ناراحت فلک می‎شد و در آخر، ابوی گرامی شخصاً خود را موظف به تشکر هم می‎دانست.

برای متقاعد کردنِ کودکان و نوجوانان آن دوران به تقاعدِ روی صندلی و آرام و قرار گرفتن پشت نیمکت، به غیر از چوب و فلک و ترکه و خط کش یک وجه نرم افزاری لازم بود که فرزند گریزپا در روزهای عادی رغبت به مکتب رفتن داشته باشد و دست کم اگر غر و لند می‎کند، مدرسه را به هم نریزد.

این وجه نرم افزاری، امکان صعود از نردبان اجتماعی در قبال زمانِ طولانیِ نشستن روی صندلی و مشق درس و علم بود که در ظاهر آموزگاران و بازنشستگان و نوع زندگی آنان تجلی ‎می‎یافت. این دورنما، چشم انداز ذهنی دانش آموز را وسیع و ژرف می‎کرد و وی را به این نتیجه می‎رساند که در پس این همه درس و سخت گیری و نشستن پشت میز، امید داشتن به دستیابی به یک زندگی معقول و شایسته کاملاَ منطقی است. گرایش به تعالی و فضیلت در یک نسل در بستر این امید رشد و نمو می‎یابد.

اگر وضعیت معیشتی آموزگاران و بازنشستگان و میزان رضایت‎شان از سهم زندگی خوب نباشد، پیام نادرستی به عرصه اجتماع منعکس می‎شود. یکی از مظاهر تمدن، اهمیت یافتن طول زندگی در کنار کیفیت و عرضِ زندگی است. برای حمایت از یک تمدن پایدار ضرورت دارد که کودکان و نوجوانان در چشم انداز ذهنی خود آینده درازمدت را بتوانند مثبت تلقی کنند. با شرایط فعلی، میل به تعالی و فضیلت جای خود را به زرنگی و تیزچنگی، ژن خوب، و گرایش به برقراری روابط با ارباب قدرت و هر رابطه و تلاش ناسالم دیگر می‎دهد. این آموزگاران و بازنشستگان هستند که راه این چشم انداز مثبت را هموار می‎کنند و در دیدرس قرار می‎دهند.

اینک وضعیت نامناسب معیشتی به عرصه اساتید دانشگاه رسیده است؛ به ویژه استادانِ جوانی که تازه به قطار آموزش و پژوهش در دانشگاه پیوسته‎اند، احتمالاً معیشت را تنگ و آینده و دورنما را مبهم می‎بینند. یک استادیار جوان افزون بر فعالیت دانشگاهی باید دوران آموزش سختی را طی کند. در یک نگاه سیستمی با فرض این که هر گروه آموزشی باید ماموریت‎های اجتماعی یا علمی را هدف قرار داده باشد، استادیار جوان نیز باید ده سال اول را در کنار سایرِ همکارانِ با سابقه به تمرین در عرصه اهداف گروه بپردازد، در ده سال دوم ورزیده و در ده سال سوم به مرحله بلوغ، پختگی و تولید برسد. برای آن‎ها نیز باید چشم انداز تمدنی دراز دامن و عمیقی فراهم کرد تا بتوانند فعالیت‎های خود را به تولید ناخالص ملی گره بزنند.

شرایط حاضر پیام نادرستی به کسانی که باید پتانسیل اشتیاق به فعالیتِ علمی طولانی مدت در آن‎ها بارور شود، می‎فرستد. غارت در زنبورستان حتی ممکن است در میان کارگرانِ کندوی زنبور عسل که شهد دلنشین را به عسل شیرین تبدیل می‎کنند، مثل یک بیماری مسریِ روانی شایع شود و کندو را به نابودی بکشاند. شبکه عصبیِ سیستمیِ فراگیر و فوق العاده منتظمِ بین زنبورهای عسل نیز ممکن است در اثر پیام نادرست به مسیر نابودی و عمل کردن بر ضدِّ اساس وجودی خود گرایش پیدا کند.

وضعیت آموزگاران، بازنشستگان و دانشگاهیان پیام نادرستی به عرصه اجتماع می‎فرستد و هوش هیجانی برای متقاعد شدن به فعالیت علمی را در پویندگان بالقوّه این راه سخت، دراز مدت و پیچیده که نیاز به حوصله و تمرکز زیاد دارد کور می‌کند. نباید گذاشت که تیزچنگی، زرنگی و گرایش به راه میان بر و سهل‎الوصول ناشی از این پیام‎های نادرست، میل به تعالی و فضیلت را از سکِّه بیندازد.

کامران شریفی
دانشکده دامپزشکی
دانشگاه فردوسی مشهد
۱۴۰۰/۱۱/۰۴
https://www.tg-me.com/us/لوح/com.ksharifiRRB
1649

BY لوح