⭕️مردها فحاشی می‌کنند زنها را محروم می‌کنند. این خلاصه سیاستگذاری علیه زنان است.
‏خوب اگر جرات دارید مردان را محروم کنید.

@abdiabbas

🔷 آیا کمونیست‌ها در حال تسخیر آمریکا هستند؟

👈 محمد طبیبیان، اقتصاددان لیبرال ایرانی، در یادداشتی تلگرامی نوشت:

✍️ اخیرا عناوین مختلفی در نشریات داخلی و شبکه‌های اجتماعی داخلی مطرح می‌شود که گویا کمونیست‌ها در آمریکا مشغول قدرت گرفتن هستند و تظاهرات دانشجویی در حمایت از فلسطین هم نشان از عروج جنبش‌های کمونیستی است و عن‌قریب سرنگونی سیستم سرمایه‌داری در امریکا است.

✍️ همچنین، مطرح می‌شود برخی از بخش‌های حزب دموکرات را هم کمونیست‌ها گرفته‌اند و این دلیل دیگری بر اینکه یک جنبش کمونیستی سرمایه‌داری را سرنگون خواهد کرد (ایضا عده‌ای در داخل هم تصور می‌کنند آمریکا دچار جنگ داخلی و تجزیه خواهد شد).

✍️ این ارزیابی‌ها تا چه حد صحیح و واقعی است؟ عرض کنم تا حد صفر. در داخل ایران عده‌ای منتظر نشسته‌اند تا سرنگونی نظام آمریکا را جشن بگیرند و از احساس خجالت از عملکرد خودشان فارغ شوند.

✍️ ده سال پیش یک روزنامه‌نگار در مصاحبه‌ای از من پرسید همه سیستم‌های سیاسی-اجتماعی یک عمری دارند و سیستم سرمایه‌داری هم باید عمری داشته باشد. عمر این سیستم به نظر شما کی سر می‌رسد؟ به آن مصاحبه‌کننده جوان عرض کردم بر اساس ارزیابی بنیادی بنده (که بحث آن در اینجا به درازا می‌کشد) در طی عمر بنده و شما (که ۲۵ سالی از من جوان‌تر بود) و فرزندان و نوه‌های شما هم چنین رخدادی تحقق نخواهد یافت. منتظران اکنون ۱۰ سال پیرتر شده‌اند و برخی هم به جهان باقی شتافته‌اند و در مقابل آن پرسش امروز هم همان ارزیابی را عرض می‌کنم.

✍️ همیشه در تاریخ آمریکا وقتی این کشور درگیر جنگ شده، مخالفت‌های اجتماعی رخ داده است، این مخالفت‌ها ابتدا هم در دانشگاه‌ها ظاهر می‌شود. در زمان جنگ ویتنام و دوران نیکسون هم دانشگاه‌ها دچار التهاب شد و زدوخورد پلیس با دانشچویان مکرر گردید و در دانشگاه ایالتی کنت یک دانشجو هم به قتل رسید که بار سیاسی کمرشکنی به دولت وقت تحمیل کرد و بحران اجتماعی دامنه‌دار و مخالفت و مقاومت داخلی و نه شکست نظامی بود که دولت امریکا را مجبور به عقب‌نشینی از ویتنام کرد.

✍️ هم‌اکنون هم در مقابل حمایت امریکا از اسرائیل چنین بحرانی ظاهر شده است. طرفداران اسرائیل و راستگرایان افراطی همیشه با کارت کمونیسم بازی می‌کنند. برای متوحش کردن مردم و جلب همکاری جامعه، این‌بار هم چنین است.

✍️ ترامپ مرتبا مخالفان خود را کمونیست معرفی می‌کند و جامعه را برای نجات از دست آنان به سوی حمایت از خودش دعوت می‌کند. در زمان ریاست‌جمهوری هم چنین سر‌و‌‌صدایی راه انداخت که باید ورود و مهاجرت کمونیست‌ها و کسانی که دشمن امنیت آمریکا هستند، قطع گردد.

✍️ نتیجه این سروصدا تبدیل شد به محدودیت مسلمین و آن هم نه عرب‌ها و پاکستانی‌ها که از جمله مسئول عملیات تروریستی یازده سپتامبر هم بوده‌اند؛ بلکه ختم شد به ممنوعیت ورود ایرانیان که به اعتراف آمار بهترین مهاجرین به آمریکا هستند از نظر کیفیت تخصصی و علمی، کارآفرینی، فرهنگ و اجتناب از بزهکاری. بنابراین، نبایستی چشم‌بسته به این نوع تبلیغات دل داد.

✍️ واقع امر اینکه در آمریکا یک حزب کمونیست هم وجود دارد و آزاد است فعالیت کند. اما تعداد اعضای این حزب در حد ۱۵۰۰۰ نفر است. مسئولین حزب مدعی هستند که سالی دو هزار نفر به حزبشان اضافه می‌شود. از نظر فعالیت سیاسی در برخی مناطق توانسته‌اند مدیریت برخی مدارس را به‌دست گیرند. حتی در حد مجالس شهرستان هم تاکنون نتوانسته‌اند نماینده انتخاب کنند. بنابراین، می‌توان دریافت که ارزیابی‌های داخلی خیال‌پردازانه تا چه‌حد از واقعیت فاصله دارد.

@javadrooh

#رویای_تسخیر_آمریکا
#توهم_تسخیر_آمریکا

@akhalaji

«شعر عزیز فارسی»

کم نیستند ایرانیانی که دلبستگی هم‌وطنان شان به شعر، خاصه شعر قدیم، را مایۀ عقب‌ماندگی و نشانۀ واپس‌گرایی قلمداد می‌کنند و، جا و بی‌جا، سخن از تمدن و تجدد که می‌رود، لب به شکوه می‌گشایند که: همین است دیگر! این ملت قرن‌ها قرن سرش را کرده در لاک شعر و تنهایی و عرفان و افیون! به جای جهد و مبارزه، به جای پیوند خوردن با مقتضیات جهان نو، نشسته کنج خلوت و شعر زمزمه کرده و از جهان گرد گردان جا مانده است.
اشکال تنها این نیست که این افراد بزرگان شعر فارسی و تاثیر شگرف آنها بر آمال و اندیشه‌های فرد ایرانی را نمی‌شناسند. عیب بزرگ‌تر این است که اینان معاصران خویش را هم نمی‌شناسند. حتی معاصرانی که در نزدیکی آن ها زیسته و در نزدیکی آن ها درگذشته‌اند را نمی‌شناسند. حتی معاصرانی که جهان _ لابد همان جهانی که اینها برایش سینه می‌زنند و گریبان می‌درند_ به احترامشان کلاه از سر برداشته را هم نمی‌شناسند. حتی معاصرانی که برای مرگ غمبارشان تجمع می‌کنند و بیانیه امضا می‌کنند را هم نمی‌شناسند. تصدیع ندهم: اینها حتی "عباس کیارستمی" را هم نمی‌شناسند.

تنها پس از مطالعۀ کتاب ارزشمند و شیرین «سر کلاس با کیارستمی» است که می‌توان فهمید دریچۀ اتصال این مرد بزرگ با جهان هنر چیزی نبوده است مگر شعر. دل‌انگیزترین بامی که "کیارستمی" بر فراز آن می‌نشسته و فیلم می‌ساخته است، به تصریح و تاکید خودش شعر فارسی است.  آنچه عصاره‌اش را در سینمایش ریخت و دنیا تا کمر برایش خم شد، از "سعدی" و "حافظ" و "مولانا" و "سپهری" در جانش ذخیره کرده بود. سر کارگاهش در نیویورک یک بچۀ آمریکایی را که آمده ده روزه فیلم ساختن یاد بگیرد، اینچنین به درنگ در پدیده‌های اطراف فرا می‌خواند: «مولانا به آنهایی که می‌خواهند بهتر ببینند توصیه می‌کند که چشم دل بگشایند». برای اینکه آنان را با انواع تصادفات و احتمالاتی که بر سر راه فیلمسازی است آشنا کند و ترس را از جانشان بزداید می‌گوید: «حافظ به ما نشان می‌دهد که حوادث هم برای خودشان ارزش دارند. باید قدر تصادف و عناصر غیر قابل پیش‌بینی را دانست». به کارآموزی که چشمش را توی ویزور دوربین فرو کرده تا بتواند صحنۀ دلخواهش را بگیرد از "سهراب" نقل می‌کند که: «چشم‌ها را باید شست. جور دیگر باید دید». دیگر چه بگویم از لذت درک دنیای این مرد بزرگ. کتاب را بخوانید. لطفاً کتاب را بخوانید تا بدانید دنیا یک بار دیگر از طریق دوربین "کیارستمی" شعر فارسی را دید. از طریق تقدیر سینمای او، به شعر فارسی احترام کرد. معنویت نهفته در نگاه این انسان بزرگ، جهان‌بینی سراسر مدارا و انسان‌مدارش حاصل انس او با شعر بود. با شعر عزیز فارسی.


#سایه_اقتصادی_نیا

@mosighi_andishe

🔵🔴 ۱۶ سال پیش #رابرت_موگابه دیکتاتور حاکم بر زیمبابوه - برای #کنترل_گرانی دستور داد: «همه اجناس مغازه‌ها به نصف قيمت فروخته شود»؛ مغازه‌ها خالی شد اما گرانی کنترل نشد، بیکاری هم بالای ۸۰% شد.مثل خیلی‌ها نمی‌دانست «اقتصاد علم است»/مدرسه علوم انسانی


T.me/bestdiplomacy

"دکتر حشمت معتقد بود اگر انقلاب همیشه به دنبال شعارهای تند و ویرانگر برود، افتخاری برای خود ذخیره نخواهد کرد. وضع مردم را به بهانه انقلاب بدتر کردن هنر نیست و اگر ما توانستیم وضع مردم را بهتر بکنیم به بشریت خدمت کرده‌ایم"

● ۲۱ اردیبهشت (۱۲۹۸) سالروز اعدام‌ دکتر ابراهیم حشمت طالقانی (حشمت الاطبا)، از یاران نهضت جنگل به دستور تیمورتاش حاکم گیلان است.

@Saeed_Maadani

نسخه الکترونیکی
*هفته نامه نسیم جنوب*
سال بیست و هفتم
شماره ۱۰۸۱

🌺🌺🌺🌺
*نسیم جنوب، دیرپاترین نشریه تاریخ بوشهر*

زبادِ جنوبی در آمد نسیم
دل رهروان رست زاندوه و بیم (نظامی)

تلفن تماس و ارسال مطلب از طریق واتساب:
۰۹۱۷۷۷۲۳۹۰۹

@Saeed_Maadani

نسخه الکترونیکی
*هفته نامه نسیم جنوب*
سال بیست و هفتم
شماره ۱۰۸۱

🌺🌺🌺🌺
*نسیم جنوب، دیرپاترین نشریه تاریخ بوشهر*

زبادِ جنوبی در آمد نسیم
دل رهروان رست زاندوه و بیم (نظامی)

تلفن تماس و ارسال مطلب از طریق واتساب:
۰۹۱۷۷۷۲۳۹۰۹

@Saeed_Maadani

"درس‌های فارسی"
و اختراع یک زبان!

✍سعید معدنی

اخیراً فیلمی در باره جنگ جهانی دوم و باز در باره کشتار یهودیان و هولوکاست دیدم.
نام فیلم "درس‌های فارسی"
( Persian lessons)
ساخته "وادیم پرلمان"، سال ۲۰۲۰ است که از قرار معلوم سوژه‌ی آن از یک اتفاق واقعی گرفته شده است.
داستان فیلم ماجرای یک اسیر یهودی است که بر اثر یک اتفاق خود را ایرانی، نامش را رضا معرفی می‌کند و فقط یک کلمه فارسی بلد است  آن هم‌ واژه‌ی "بابا". در اردوگاه اسرای جنگی و کوره‌های آدم سوزی تصادفاً افسر فرمانده‌ای حضور دارد که می‌خواهد فارسی یاد بگیرد و پس از جنگ به ایران برود. لذا این جوان را به وی معرفی می کنند‌. اما او که جز دو کلمه "رضا" که برای خود نام انتخاب کرده و "بابا" هیچ واژه فارسی دیگری نمی‌داند، شروع می‌کند به ساختن یک زبان جعلی تازه  به نام فارسی و یاددادن  به افسر اس اس!. "درس‌های فارسی" فیلمی دلهره‌آور و در برخی مواقع خنده‌دار بخصوص برای ما ایرانیان و فارسی زبانان است.

در اینجا قصد نقد این فیلم خوش ساخت و موفق در جذب مخاطب را ندارم، بلکه از این رهگذر می‌خواهم نقبی به جهان خلاقیت، ابتکار و خستگی ناپذیری مردمان یهود بزنم که هنوز پس از هفتاد و نه سال پس از جنگ دوم جهانی، باز سوژه‌های ناب فراوانی برای طرح دردها و رنج‌های یهودیان دارند، به عبارتی خلاقیت‌‌شان تمام ناشدنی است. 

در باره یهودیان همیشه این سوال وجود دارد که چرا این همه در عرصه‌‌های گوناگون موفق هستند؟ از قدیم الایام موفقیت یهودیان در حوزه تجارت زبانزد بوده، اما امروزه فقط در عرصه اقتصاد و تجارت سرآمد نیستند بلکه آنان با جمعیت اندک ۱۵- ۱۶ میلیون نفری‌شان در بسیاری از حوزه‌های علمی- اجتماعی وهنر بیش از پیروان سایر ادیان و نژادها حرف برای گفتن دارند.
آنان در علوم‌ مختلف سرآمد هستند از انیشتن گرفته تا فروید و مارکس و دورکیم و ویکتور فرانکل و اروین یالوم، اعضای مکتب فرانکفورت  و ....
تا به حال نظرات مختلفی در باره علل موفقیت یهودیان گفته شده اما یک محقق پاکستانی به دو دلیل اشاره می‌کند. یکی فرهنگ خانوادگی و نوع تربیت هدفمند از سوی خانواده‌های یهودی، و دیگری آوارگی و تحت فشار دایمی بودن این اقلیت در سراسر جهان.  قبل از تشکیل کشور اسرائیل از "تورشتاین وبلن" جامعه شناس معروف آمریکایی می‌پرسند آیا موافقی یک کشور یهود ایجاد شود وی می گوید خیر. چون رمز موفقیت ما در همین آوارگی و سختی کشیدن هاست.

فیلم "درس‌های فارسی" باز هوشمندی یهودیان را از طرح مجدد مظلومیت‌شان در خلال جنگ جهانی دوم و کشتار توسط هیتلر را نشان میدهد. آن هم سالهاست دولت اسرائیل هر روز مردم تحت محاصره فلسطین را به خاک و خون می‌کشد و خانواده‌های بسیاری را به عزای فرزندان‌شان‌ می نشاند.

#سعید_معدنی
#درس‌های_فارسی
#وادیم_پرلمان
#یهود
#جنگ_جهانی
#اسرائیل
#فلسطین



@Saeed_Maadani

زیباکلام دوباره به زندان رفت!

✍️سعید معدنی

صادق زیباکلام یکی از شناخته‌ترین چهره‌های دانشگاهی در نزد خواص، عوام و رسانه‌هاست. آدمی فوق العاده پرجنب و جوش، باانگیزه و بی‌ریاست. آنهایی که او را از نزدیک می‌شناسند این صفات را تایید می‌کنند. او سالها به دانشگاه آزاد تهران مرکز می‌آمد و با دانشگاه ما همکاری داشت. یا من سالها به عنوان استاد مدعو به واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد می‌رفتم و باهم تدریس داشتیم و در اطاق استادان به طور معمول گپ و گفت های زیادی شکل می‌گرفت. نمی‌دانم چرا وقتی با زیباکلام هم‌کلام می‌شدم یاد این جمله داریوش آشوری در باره آل احمد می افتادم که «آل احمد همانطور که می‌نوشت زندگی می‌کرد و هماطور که زندگی می‌کرد می‌نوشت» شناخت اندک من از همکلامی‌های کوتاه و متوالی با ایشان چنین است که آشوری می گوید.

صادق زیباکلام دوبار راهی زندان شده است. یکبار سال ۱۳۵۳ در ۲۵ سالگی در زمان محمدرضا شاه پهلوی به جرم همکاری با گروه‌های مسلح برانداز که نزدیک به سه سال حبس کشید، و این‌‌بار در سال ۱۴۰۳ بعد از ۵۰ سال در ۷۵ سالگی در نظام جمهوری اسلامی، و احتمالا به جرایم مشهور و معمول مثل تشویش اذهان عمومی و......بازداشت شده است. زیرا در بعد‌ از انقلاب او عضو هیچ گروه یا جریانی - چه برانداز و چه اصلاح‌طلب - نیست. مثل بسیاری از فعالان اجتماعی- سیاسی یک شخصیت منفرد اکتیو و فعال در عرصه‌ی اجتماع است و فقط سخن می گوید.

زیباکلام را نمی‌توان مثل دوره شاه برانداز نامید. نه عضو گروههای متخاصم است و نه سن و سال و راه و رسم‌اش به این اتهامات می‌چسبد. او جنجال‌های خودش را دارد. روی پرچم آمریکا و اسرائیل پا نمی گذارد، با حسین الله‌کرم عکس دونفره‌ی نماز خواندن دارند، قبلا به وفور با شبکه‌های ماهواره‌ای ایرانیان خارج از کشور صحبت می‌کرد که اخیرا کم شده بود. در شبکه‌های اجتماعی فوق‌العاده فعال است و از هر روزنه‌‌ی ممکن برای سخن گفتن استفاده می‌کند، اما در همه حال سخنی از حمایت از براندازی ندارد. او اندیشه‌های حزب تک‌نفره‌ی خود را دارد. همه ایرانیانی که سخنان او را از صدا و سیمای جمهوری اسلامی تا سخنرانی هایش، تا گفتگو با شبکه های ماهواره‌‌ای‌اش را شنیده‌اند و نوشته هایش را خوانده‌اند، از خود و دیگران مدام سوال می‌کردند و سوال می‌کنند «چرا زیباکلام را نمی‌گیرند». بسیاری اورا سوپاپ و خودی نظام می‌دانستند. به خصوص چند ماه پیش در باره غزه به اتفاق ماشاالله شمس‌الواعظین در شبکه چهار صدا و سیما به گفتگو نشستند. جالب آنکه او شب قبل از دستگیری و روانه زندان شدن در کانال تلگرامی‌اش گفته بود که فردا رونمایی از کتاب‌اش با عنوان « چرا شما رو نمی‌گیرن و آخرش چی میشه؟»! است، که قبل از رونمایی از آخرین نوشته‌‌اش دستگیر و روانه زندان شده است.

نمی دانم شاید در حالی که این سطور را می نویسم این پیرمرد ۷۵ ساله و استاد بازنشسته و مشهور و پرتلاش دانشگاه تهران و نویسنده کتاب پر مخاطب و پر مراجعه « ما چگونه ما شدیم» آزاد شده باشد و یا شاید هم دست اندرکاران سماجت کنند و او را تا آخر دوره زندان نگهدارند. ولی امیدوارم اتفاق نخست بیفتد.

۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳

#سعید_معدنی
#صادق_زیباکلام
#منتقد
#زندان
#فعال_سیاسی

@Saeed_Maadani

⭕️سالانه در تصادفات حدود ۲۰،۰۰۰ هموطن جان داده و حدود ۳۷۰ هزار نفر مجروح و مصدوم می شوند و اغلب در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال هستند.

‏-اگر فقط بخشی از هزینه‌های کلان و بیهوده طرح فرزندآوری را صرف رفع مشکلات این مسأله کنند قطعا سالانه تا حدود ده هزار نفر فوت و چند ده هزار معلول کمتر می‌شود.

🆔 @abdiabbas

سه عامل سقوط حکومت‌ها
در نگاه فردوسی

✍️سعید معدنی

۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی است. وی یکی از متفکرانی است که تاریخ ایران باستان را از آغاز تا سقوط ساسانیان مطالعه کرده و خود نیز در قرن چهارم و پنجم هجری در طول عمر هفتاد و اندی ساله‌اش شاهد ظهور و سقوط دولت‌هایی بوده است.
فردوسی مانند بسیاری از متفکران دیدگاهی در باره سقوط شاهان، دولت ها و حکومت‌ها دارد.

وی معتقد است که سه عامل موجب نابودی آنها می ‌شود:
نخست ظلم و ستم؛ ستمی که شاهان و حاکمان بر مردمان روا می‌دارند عامل اصلی و مهم سقوط از دیدگاه فردوسی است. مردمانی که توسط صاحبان زور سرکوب و زندانی و شکنجه و تحقیر و کشته می‌شوند.
دوم.: حذف نخبگان و اهل فکر، و به کارگیری بی‌مایه‌گان و بی‌خردان در مسند امور و مدیریت جامعه.
سوم ، ثروت اندوزی،و سیری‌ناپذیری از داشتن دارایی که فساد مالی از سوی حکومتگران را به همراه دارد. با فزون‌خواهی خداوندان زور و تزویر جامعه فقیرتر و حقیرتر می‌شود.

سراینده شاهنامه در باره این سه عامل چنین می‌گوید؛
سرِ تخت شاهان بپیچد سه کار:
نخستین ز بیدادگر شهریار

دگر آنکه بی‌ سود را برکشد
ز مرد هنرمند سر درکشد

سوم آنکه با گنج خویشی کند
بکوشد به دینار بیشی کند

بدین ترتیب سه عامل:
ستمگری، سفله‌پروری و فزون‌خواهی،
عاملان اصلی سقوط حکومت‌های ستمگر در نزد حکیم توس است.

#سعید_معدنی
#فردوسی
#ستمگری
#نخبه‌کشی
#فساد
#شاهنامه

@Saeed_Maadani

🔊فایل صوتی

ژاله آموزگار -

ما آذربایجانی‌ها نبودیم، چه کسی از زبان فارسی دفاع می‌کرد؟!


.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @
🆑کانال سخنرانی ها
🌹

آذربایجانی‌ها و زبان فارسی

✍سعید معدنی

دکتر ژاله آموزگار در مراسم بزرگداشت دکتر انوری استاد مسلم ادبیات طی سخنانی گفته است من گاهی با انوری بر خورد می‌کنم به شوخی می‌گویم: "اگر ما آذربایجانی‌ها نبودیم چه کسی از زبان فارسی دفاع می‌کرد؟" بی شک در جای جای این سرزمین مردمان زیادی برای زبان فارسی زحمت کشیده‌اند اما به بهانه گفته‌ی دکتر آموزگار، کوتاه و گذرا به چند آذری زبان که به ادبیات فارسی کمک ماندگاری کرده‌اند، اشاره می‌کنیم.

دکتر حسن انوری (متولد ۱۳۱۲) اهل تکاب در آذربایجان غربی است. وی لیسانس ادبیات فارسی را در دانشگاه تبریز و فوق لیسانس و دکترا را در همین رشته در دانشگاه تهران گذرانده است. او یکی از چهره های مهم و متخصص در ادبیات فارسی در دنیای امروز ماست.
وی استاد بازنشسته‌ی دانشگاه تربیت معلم تهران، سرپرست تألیف فرهنگ بزرگ سخن، مصحح گلستان سعدی و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.  همچنین، بخشی از پژوهش‌های او به حافظ‌پژوهی اختصاص دارد. انوری برخی از حروف (مجلدات) لغت‌نامه دهخدا را نیز تدوین کرده‌است. ایشان همچنین عضو هیئت گزینش کتاب و جایزهٔ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار است.

دکتر ژاله آموزگار یگانه (متولد ۱۳۱۸) که این یادداشت به بهانه سخن ایشان نوشته شده، در شهر خوی در آذربایجان غربی به دنیا آمده. او پژوهشگر و متخصص فرهنگ و زبانهای باستانی است که دکترای زبان‌های باستانی،‌ به‌طور دقیق‌تر، زبان‌های ایرانی و ادبیات مزدیسنی را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرده و استاد بازنشسته دانشگاه تهران است. ژاله آموزگار عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، عضو هیئت تحریریه چند مجله ایران‌شناسی مانند مجلۀ پرسیکا آنتیکوا، پژوهشنامه ایران باستان، و همچنین دارنده‌ی نشان لژیون دونور از دولت فرانسه است.

نیما یوشیج شاعر نوپرداز ایرانی حدود ۸۰ سال پیش در قطعه شعری می گوید بعضی افراد هستند که وجودشان گرما بخش سرای ایران کهن است و وقت دلتنگی امیدوارش می‌کنند:

یاد بعضی نفرات، روشنم می‌دارد
اعتصام یوسف
حسن رشدیه
قوتم می‌بخشد
راه می‌اندازد، و اجاق کهن سرد سرایم
گرم می‌آید
از گرمی عالی دمشان
یاد بعضی نفرات
رزق روحم شده‌است....

یوسف اعتصامی(۱۳۱۶ - ۱۲۵۴) پدر شاعر پر آوازه پروین اعتصامی است که نیما از وی اعتصام یوسف نام می‌‌برد، پدر یوسف از ملاکان آشتیان بوده به تبریز می‌رود، آنجا ازدواج می کند و برای همیشه در تبریز می‌ماند. اعتصامی موسس اولین چاپخانه حروفی در تبریز است. او انسانی بسیار کوشا بوده ضمن نمایندگی مجلس و داشتن پست های دولتی «ماهنامه بهار» را در تبریز چاپ می‌کند که به باور ادوارد براون لحن بسیار معاصر و اروپایی[مدرن] دارد. آنچه که در شرح زندگی ایشان آمده وی ۴۰ جلد کتاب از متون اروپایی ترجمه کرده است.

نفر دومی که نیمایوشیج مشخصاً در شعرش از وی نام می‌برد میرزا حسن تبریزی معروف به رُشدیه است. حسن رُشدیه(۱۳۲۳- ۱۲۳۹) از پیشگامان جنبش فرهنگی ایران و بنیانگذار مدارس نوین در تبریز، مشهد و تهران (پس از دارالفنون) است. وی جوان مستعد و با هوشی بود که در ۲۲ سالگی درس حوزوی را تمام می‌کند و پدرش را راضی می‌کند به جای رفتن به حوزه علمیه نجف به استانبول و بیروت برود تا شیوه‌ی آموزش مدارس نوین را یاد بگیرد. وی در تفلیس با شیوه جدید تدریس زبان ترکی و فارسی را ابداع می کند و به ایران بر می گردد. در تلاش برای ایجاد مدارس نوین از دست مذهبی های قشری رنج فراوان می‌برد اما ناامید نمی‌شود. وی همت بلندی برای سرفرازی ایران داشت. در شرح مدرسه سازی در ایران علیرغم همه مخالفت‌ها و سنگ اندازی‌ها، او ابتدا در تبریز چند مدرسه ایجاد کرد و خراب کردند. سپس در مشهد و تهران چندین و چند بار مدرسه می‌سازد و تهدید جانی می‌شود و باز هم مدرسه هایش تخریب می‌شود اما او خسته نمی‌شود. نهال تعلیم و تربیتی که او در محله ششگلان تبریز می‌کارد بعدها به درختان تنومندی تبدیل می‌شوند که هنوز نسل های پیاپی میوه آن را می‌چیند.

سرانجام اینکه اولین مجله ایرانی که در خارج از ایران -آلمان- به زبان فارسی با نام کاوه منتشر شد به سردبیری یک آذربایجانی یعنی سیدحسن تقی‌زاده است. اهمیت این مجله که هشت سال قبل از به تخت نشستن رضاشاه در سال ۱۲۹۴ منتشر شد این بود که همت خود را برای معرفی فرهنگ ایران باستان گذاشت. این مجله را اولین منبع گرداوری و تدوین مباحث باستانگرایی ایرانی می دانند. کسانی مثل محمدعلی جمالزاده، محمد قزوینی، رضا تربیت ،اسماعیل سحرخیزی، حسین کاظم زاده ایرانشهر، و ابوالحسن حکیمی در آن قلم می‌زدند.

بی‌شک به این لیست می‌توان صدها و هزاران هموطن آذربایجانی را افزود که در کنار سایر ایرانیان در جای‌جای این سرزمین کهن برای زبان فارسی زحمت کشیده اند. ما قدردان همگی‌شان هستیم.

● ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی است.

@Saeed_Maadani