سیاست‌نامه پلاس

📄متن

➕جدید در قدیم!
🔻حکایتِ سوزاندنِ صورتِ مذاکراتِ قانونِ مدنی

📝 «سالار سیف‌الدینی»

▫️مصطفی عدل یکی از حقوق‌دانانی که در تدوینِ قانون مدنی شرکت داشت، جایی گفته است: پس از تصویبِ قانون مدنی، با توافقِ اعضای کمیسیونِ تدوین از جمله، اصرارِ محمد فاطمی قمی صورت‌مذاکراتِ تدوینِ قانونِ مدنی سوزانده شده تا از آن پس، حقوق‌دانان و قضاتِ ایرانی هرجا به اِشکالی در فهمِ ماده‌ای برخوردند در تفسیر آن، به جای منابعِ قدیمِ فقهی به اصولِ حقوقِ «جدید» برگردند و بدین‌سان، قانونِ جدید را برابر مقتضیاتِ زمان و مکانِ علمِ حقوقِ جدید، توضیح دهند.

▫️قانون مدنی با ترکیبی که داشت، در عمل، جدید در قدیم بود، بنابراین برای تفسیر آن به هنگام وقایعِ جدید، بازگشت به قدیم، راه‌گشا نبود. هدف قانون‌گذارانِ ایرانِ مُدرن، آن بود که حقوقِ شرع درونِ یک نظامِ حقوقی جدید، فهمیده و بسط داده شود. مهمترین پیامد این قاعده که «قانون، باید با مزاجِ مملکت، سازگار باشد» این بود که قانونِ شرع باید بر اساسِ یک نظام حقوقی، درک می‌شد.

▫️اما «مزاجِ مملکت» در زمان و مکان امری ثابت نبود و همین امر موجب می‌شد که قانونِ شرع مطابقِ مقتضیاتِ زمان و مکان، مورد تفسیر قرار گیرد. این همان تحولی است که به تعبیری می‌بایست، فهمی از وجوهی از قدیم در جدیدِ شرع را با اسلوبِ حقوقِ جدید،‌عرضه میکرد. با این همه، جدید و بدیع بودنِ قانونِ مدنی به بهره گرفتن از مجموعه‌های مُدرن، مربوط نمی‌شود. آنچه دارای اهمیت بیشتری است قرار دادن قانون، در میدانِ جاذبۀ حقوق بود تا قانونِ قدیم با حقوقِ جدید، تفسیر شود و در هر دوره‌ای نیز با مقتضیاتِ زمان و مکان مطابقت داشته باشد.

▫️بنابراین قانون در میدانِ جاذبۀ «حقوق» است که اهمیت دارد. پس قانونی که حقوقی نباشد با یاسای چنگیزی، تفاوت ندارد. از این رو قانون، یا حقوقی است یا اصولاً قانون نیست. محمد فاطمی و منصورالسلطنه (مصطفی) عدل، دو نفر از اعضای اصلی کمیسیونِ تدوینِ قانون اساسی بودند که خاطرۀ راز آلودِ سوزاندنِ همۀ اسنادِ مذاکراتی را که منجر به تدوینِ قانونِ مدنی شده بود را روایت کرده‌اند. آنچه را که ما امروز در عالمِ نظر، امکانِ توضیحش داریم، مؤسسانِ قانونِ مدنی در عمل فهمیده بودند. سایر اعضای این کمیسیون عبارت از نصرالله تقوی، شیخ محمد بروجردی، شیخ اسدالله ممقانی، سید محمدرضا افجه‌ای، سید محسن صدرالاشراف، جواد عامری، احمد متین دفتری و محمدرضا ایروانی بودند.

▫️این متن برگرفته از کتاب ملت، دولت حکومت قانون جواد طباطبایی است.
🎲@politicalmag

www.tg-me.com/us/telegram/com.politicalmag/101

12.5K viewsedited  May 11 at 10:17

📄متن

➕جدید در قدیم!
🔻حکایتِ سوزاندنِ صورتِ مذاکراتِ قانونِ مدنی

📝 «سالار سیف‌الدینی»

▫️مصطفی عدل یکی از حقوق‌دانانی که در تدوینِ قانون مدنی شرکت داشت، جایی گفته است: پس از تصویبِ قانون مدنی، با توافقِ اعضای کمیسیونِ تدوین از جمله، اصرارِ محمد فاطمی قمی صورت‌مذاکراتِ تدوینِ قانونِ مدنی سوزانده شده تا از آن پس، حقوق‌دانان و قضاتِ ایرانی هرجا به اِشکالی در فهمِ ماده‌ای برخوردند در تفسیر آن، به جای منابعِ قدیمِ فقهی به اصولِ حقوقِ «جدید» برگردند و بدین‌سان، قانونِ جدید را برابر مقتضیاتِ زمان و مکانِ علمِ حقوقِ جدید، توضیح دهند.

▫️قانون مدنی با ترکیبی که داشت، در عمل، جدید در قدیم بود، بنابراین برای تفسیر آن به هنگام وقایعِ جدید، بازگشت به قدیم، راه‌گشا نبود. هدف قانون‌گذارانِ ایرانِ مُدرن، آن بود که حقوقِ شرع درونِ یک نظامِ حقوقی جدید، فهمیده و بسط داده شود. مهمترین پیامد این قاعده که «قانون، باید با مزاجِ مملکت، سازگار باشد» این بود که قانونِ شرع باید بر اساسِ یک نظام حقوقی، درک می‌شد.

▫️اما «مزاجِ مملکت» در زمان و مکان امری ثابت نبود و همین امر موجب می‌شد که قانونِ شرع مطابقِ مقتضیاتِ زمان و مکان، مورد تفسیر قرار گیرد. این همان تحولی است که به تعبیری می‌بایست، فهمی از وجوهی از قدیم در جدیدِ شرع را با اسلوبِ حقوقِ جدید،‌عرضه میکرد. با این همه، جدید و بدیع بودنِ قانونِ مدنی به بهره گرفتن از مجموعه‌های مُدرن، مربوط نمی‌شود. آنچه دارای اهمیت بیشتری است قرار دادن قانون، در میدانِ جاذبۀ حقوق بود تا قانونِ قدیم با حقوقِ جدید، تفسیر شود و در هر دوره‌ای نیز با مقتضیاتِ زمان و مکان مطابقت داشته باشد.

▫️بنابراین قانون در میدانِ جاذبۀ «حقوق» است که اهمیت دارد. پس قانونی که حقوقی نباشد با یاسای چنگیزی، تفاوت ندارد. از این رو قانون، یا حقوقی است یا اصولاً قانون نیست. محمد فاطمی و منصورالسلطنه (مصطفی) عدل، دو نفر از اعضای اصلی کمیسیونِ تدوینِ قانون اساسی بودند که خاطرۀ راز آلودِ سوزاندنِ همۀ اسنادِ مذاکراتی را که منجر به تدوینِ قانونِ مدنی شده بود را روایت کرده‌اند. آنچه را که ما امروز در عالمِ نظر، امکانِ توضیحش داریم، مؤسسانِ قانونِ مدنی در عمل فهمیده بودند. سایر اعضای این کمیسیون عبارت از نصرالله تقوی، شیخ محمد بروجردی، شیخ اسدالله ممقانی، سید محمدرضا افجه‌ای، سید محسن صدرالاشراف، جواد عامری، احمد متین دفتری و محمدرضا ایروانی بودند.

▫️این متن برگرفته از کتاب ملت، دولت حکومت قانون جواد طباطبایی است.
🎲@politicalmag

BY سیاست‌نامه پلاس