ساحت زیست

🔻کوتاه درباره غذا دادن به حیوانات
@sahatzist

🔸مجموعه «صدانت» فراخوانی با موضوع "دلایل اخلاقی له یا علیه غذا دادن به حیوانات خیابانی" منتشر کرده و خواستار گفت‌وگو در این باره شده‌است.
از آنجا که فهم دقیق یک مساله قسمتی از راه‌حل آن است، من ترجیح دادم اساساً به تدقیق خود سوال بپردازم.

1️⃣منظور از اخلاقی بودن کدام اخلاق است؟ اخلاق به مفهوم سنتی و انسان‌محورانه آن که بر انسان به‌عنوان فاعل و مفعول هر عمل متمرکز است یا اخلاقی که موضوع خود را حتی تا کلیت‌های انتزاعی همچون اکوسیستم‌ها بسط داده است؟ یا اخلاقی بینابینی که سعی دارد منافع حداکثری گونه انسان و منافع حداقلی محیط زیست را با هم جمع ببندد؟
پرداخت به چنین پرسش‌هایی خود داستان مفصلی است. برای مثال یکی از انسان‌محورانه‌ترین رویکردهای اخلاقی از آن «امانوئل کانت» است؛ چرا که او اساساً حیوانات را فاقد خودآگاهی دانسته و به همین دلیل، معتقد است انسان‌ها نسبت به حیوانات هیچ وظیفه مشخصی نداشته و آنها صرفاً وسیله‌ای در جهت تحقق اهداف آدمی هستند. با این حال، از چشم‌انداز کانتی غذا دادن به گونه‌های دست‌چین‌شده شهری، کاملاً اخلاقی است زیرا این کار تمرینی است برای ایجاد شفقت نسبت به سایر انسان‌های گرسنه و نیازمندانی که در خیابان خواهیم دید و درنهایت، باعث تعالی اجتماعی خواهد شد.
در عین‌حال، غذا دادن به حیوانات خیابانی از دید یک جانورشناس یا اکولوژیست عملی غیراخلاقی است که البته غیراخلاقی بودن آن از غیرعلمی بودن آن نشأت می‌گیرد، چرا که باعث ازدیاد نسل و تغییر رفتار همیشگی گونه‌هایی خاص و کاهش و انقراض گونه‌های دیگر شده و علاوه بر نوعی تبعیض، پیامدهای اکولوژیکی مضر هم برای انسان‌ها و هم برای سایر جانداران خواهد داشت.

2️⃣اگر فرض کنیم منظور از اخلاق، اخلاق محیط‌زیستی است و ما می‌بایست برای هر قدمی که در زندگی برمی‌داریم به تبعات و زنجیره نتایج آن برای اکوسیستم نیز توجه کنیم، آنگاه باید به این پرسش بزرگتر پاسخ دهیم که آیا ما در پی اصلاح سایر رفتارهای مرتبط یا متناظر با غذارسانی به حیوانات شهری نیز هستیم؟
برای مثال اگر سیستم جمع‌آوری زباله‌های شهری در طی چند دهه، چنان ناکارآمد بوده که باعث وابستگی کامل حیوانات خیابانی به منابع غذایی انسان ساز و زباله‌های شهری شده و این سیستم دفع پسماند هنوز نیز پابرجاست، حالا چه طور می‌توان ناگهان خواهان حذف غذارسانی بدون اصلاح سیستم دفع و امحاء زباله شد؟ علاوه بر آن، اگر بر فرض محال یک‌شبه چنین اتفاقی بیفتد، تکلیف حیواناتی که در طی این سال ها قسمت اعظم غریزه شکار خود را از دست داده‌اند، چه می‌شود؟ در کشوری فقر و تحریم‌زده که سازمان‌های خیریه از پس مایحتاج انسان ها نیز برنمی‌آیند آیا اخلاقی است که مثلاً اجازه دهیم تا هزاران سگ و گربه وابسته به غذارسانی حمایتی در شهرها از گرسنگی بمیرند تا "گونه" سگ و گربه از جهت کمیت و کیفیت به طبیعت اولیه خود بازگردد؟ اگر چنین منطقی درست باشد آن گاه می‌توان چنین منطقی را برای اصلاح کمیت و کیفیت "گونه انسان" به کار برد و از بی‌خانمان‌ها، کارتن‌خواب‌ها، گدایان و در مجموع مطرودین شهری شروع کرد؟

3️⃣این یادداشت به‌هیچ‌وجه قصد ندارد غذارسانی به حیوانات شهری و خیابانی را تأیید یا محکوم کند، بلکه صرفاً در پی نشان دادن آن است که بسط دادن هسته استدلالی ما در موافقت و مخالفت با به‌ظاهر ساده‌ترین موضوعات زیست‌محیطی، می‌تواند به استنتاجات غیرمنتظره اجتماعی منجر شود.

ایمان معمار

@sahatzist

ساحت زیست

Instagram

www.tg-me.com/us/ساحت زیست/com.sahatzist/6133

703 viewsedited  Jan 20, 2021 at 15:18

🔻کوتاه درباره غذا دادن به حیوانات
@sahatzist

🔸مجموعه «صدانت» فراخوانی با موضوع "دلایل اخلاقی له یا علیه غذا دادن به حیوانات خیابانی" منتشر کرده و خواستار گفت‌وگو در این باره شده‌است.
از آنجا که فهم دقیق یک مساله قسمتی از راه‌حل آن است، من ترجیح دادم اساساً به تدقیق خود سوال بپردازم.

1️⃣منظور از اخلاقی بودن کدام اخلاق است؟ اخلاق به مفهوم سنتی و انسان‌محورانه آن که بر انسان به‌عنوان فاعل و مفعول هر عمل متمرکز است یا اخلاقی که موضوع خود را حتی تا کلیت‌های انتزاعی همچون اکوسیستم‌ها بسط داده است؟ یا اخلاقی بینابینی که سعی دارد منافع حداکثری گونه انسان و منافع حداقلی محیط زیست را با هم جمع ببندد؟
پرداخت به چنین پرسش‌هایی خود داستان مفصلی است. برای مثال یکی از انسان‌محورانه‌ترین رویکردهای اخلاقی از آن «امانوئل کانت» است؛ چرا که او اساساً حیوانات را فاقد خودآگاهی دانسته و به همین دلیل، معتقد است انسان‌ها نسبت به حیوانات هیچ وظیفه مشخصی نداشته و آنها صرفاً وسیله‌ای در جهت تحقق اهداف آدمی هستند. با این حال، از چشم‌انداز کانتی غذا دادن به گونه‌های دست‌چین‌شده شهری، کاملاً اخلاقی است زیرا این کار تمرینی است برای ایجاد شفقت نسبت به سایر انسان‌های گرسنه و نیازمندانی که در خیابان خواهیم دید و درنهایت، باعث تعالی اجتماعی خواهد شد.
در عین‌حال، غذا دادن به حیوانات خیابانی از دید یک جانورشناس یا اکولوژیست عملی غیراخلاقی است که البته غیراخلاقی بودن آن از غیرعلمی بودن آن نشأت می‌گیرد، چرا که باعث ازدیاد نسل و تغییر رفتار همیشگی گونه‌هایی خاص و کاهش و انقراض گونه‌های دیگر شده و علاوه بر نوعی تبعیض، پیامدهای اکولوژیکی مضر هم برای انسان‌ها و هم برای سایر جانداران خواهد داشت.

2️⃣اگر فرض کنیم منظور از اخلاق، اخلاق محیط‌زیستی است و ما می‌بایست برای هر قدمی که در زندگی برمی‌داریم به تبعات و زنجیره نتایج آن برای اکوسیستم نیز توجه کنیم، آنگاه باید به این پرسش بزرگتر پاسخ دهیم که آیا ما در پی اصلاح سایر رفتارهای مرتبط یا متناظر با غذارسانی به حیوانات شهری نیز هستیم؟
برای مثال اگر سیستم جمع‌آوری زباله‌های شهری در طی چند دهه، چنان ناکارآمد بوده که باعث وابستگی کامل حیوانات خیابانی به منابع غذایی انسان ساز و زباله‌های شهری شده و این سیستم دفع پسماند هنوز نیز پابرجاست، حالا چه طور می‌توان ناگهان خواهان حذف غذارسانی بدون اصلاح سیستم دفع و امحاء زباله شد؟ علاوه بر آن، اگر بر فرض محال یک‌شبه چنین اتفاقی بیفتد، تکلیف حیواناتی که در طی این سال ها قسمت اعظم غریزه شکار خود را از دست داده‌اند، چه می‌شود؟ در کشوری فقر و تحریم‌زده که سازمان‌های خیریه از پس مایحتاج انسان ها نیز برنمی‌آیند آیا اخلاقی است که مثلاً اجازه دهیم تا هزاران سگ و گربه وابسته به غذارسانی حمایتی در شهرها از گرسنگی بمیرند تا "گونه" سگ و گربه از جهت کمیت و کیفیت به طبیعت اولیه خود بازگردد؟ اگر چنین منطقی درست باشد آن گاه می‌توان چنین منطقی را برای اصلاح کمیت و کیفیت "گونه انسان" به کار برد و از بی‌خانمان‌ها، کارتن‌خواب‌ها، گدایان و در مجموع مطرودین شهری شروع کرد؟

3️⃣این یادداشت به‌هیچ‌وجه قصد ندارد غذارسانی به حیوانات شهری و خیابانی را تأیید یا محکوم کند، بلکه صرفاً در پی نشان دادن آن است که بسط دادن هسته استدلالی ما در موافقت و مخالفت با به‌ظاهر ساده‌ترین موضوعات زیست‌محیطی، می‌تواند به استنتاجات غیرمنتظره اجتماعی منجر شود.

ایمان معمار

@sahatzist

ساحت زیست

BY ساحت زیست