جلسه دفاع
رساله دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات حماسی)

 با عنوان:
تحلیل و نقد رابطه انسان و طبیعت در اقتباس‌های شاهنامهٔ فردوسی برای کودکان و نوجوانان با رویکرد بوم‌گرا


استاد راهنمای اول:
دکتر محمد جعفر یاحقی
(استاد زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه فردوسی مشهد)


استاد راهنمای دوم:
دکتر زهرا پارساپور
(دانشیار زبان و ادبیات فارسی
پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

استاد مشاور:
دکتر مه‌دخت پورخالقی چترودی
(استاد زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه فردوسی مشهد)

داور گروه زبان و ادبیات فارسی:
دکتر محمدجواد مهدوی
(استادیار زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه فردوسی مشهد)

استادان داور (مدعو): 
دکتر کمال‌الدین ناصری
(دانشیار گروه مرتع و آب‌خیزداری
دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
دانشگاه فردوسی مشهد)

دکتر هیوا حسن‌پور
(استادیار زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه کردستان)


دانشجو:
فاطمه محمدزاده

گاه: ۱۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳- ساعت ۱۱:۳۰ ظهر

جایگاه: تالار کتابخانهٔ قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

@kheradsarayeferdowsi

‍ #بزرگداشت_فردوسی:

همایش ملی بزرگداشت فردوسی و سعدی در یزد
               ( ۱۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳)


#برگزارکنندگان:
- خردسرای فردوسی یزد
- انجمن شاهنامه چکامه مهر یزد
- مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی


#سخنرانان:
🔹دکتر محمدجعفر یاحقی (مدیر خردسرای فردوسی)
🔹دکتر علیرضا قیامتی (قائم‌مقام مؤسسهٔ خردسرای فردوسی)

🔸با اجرای نقالی و شاهنامه‌خوانی، شعرخوانی و  موسیقی زنده

🔸زمان: پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹

🔸مکان: یزد، قاسم‌آباد، بلوار فردوسی، تالار هلال احمر یزد


@kheradsarayeferdowsi

📕 نقد و بررسی کتاب کارنامهٔ فیّاض

دربارهٔ دکتر علی‌اکبر فیّاض، بنیان‌گذار و مؤسس دانشکدهٔ ادبیات و دانشکدهٔ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

با حضور و سخنرانی:
دکتر محمدجعفر یاحقی
دکتر عبدالرحیم قنوات
دکتر بهرام پروین گنابادی
دکتر سلمان ساکت (نویسندهٔ کتاب)

زمان:
چهارشنبه، ۱۲ اردی‌بهشت‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷

مکان:
مشهد، سه‌راه ادبیات، مجتمع دکتر علی شریعتی، جهاد دانشگاهی مشهد (دانشکدهٔ ادبیات سابق)، تالار فردوسی


@kheradsarayeferdowsi

‍ دهم اردیبهشت‌ماه، روز ملی خلیج فارس

ز پوچ جهان هیچ اگر دوست دارم
تو را، ای کهن بوم و بر دوست دارم

تو را، ای کهن پیر جاویدْ برنا
تو را دوست دارم، اگر دوست دارم

تو را، ای گرانمایه، دیرینه ایران
تو را ای گرامی گهر دوست دارم...


کهنه‌ترین نامی که از خلیج فارس به جای مانده است، نامی است که آسوریان پیش از ورود نژاد آریا به فلات ایران، بر این دریا گذاشته‌اند. در کتیبه‌های کهن آسوری، از این دریا به نام «نارمرتو»، به معنی رود تلخ یاد شده است.

در کتیبه‌‌ای از داریوش کبیر در تنگهٔ سوئز یافته‌اند، در بیان صدور دستور داریوش برای حفر ترعهٔ سوئز، «دریایی که از پارس آید» ذکر شده است.

در روزگار ساسانیان این خلیج را دریای پارس می‌گفتند.
بطلمیوس عالم معروف علم هیئت و جغرافیای دنیای قدیم که در قرن دوم میلادی زندگی می‌کرد، در کتاب معروف جغرافیای خویش که به زبان لاتین نوشته است‌، از این دریا به نام «پرسیکوس سینوس» یاد کرده است که درست به معنای خلیج فارس است.

قرن‌هاست که ترجمهٔ لاتینی «سینوس پرسیکوس» در دیگر زبان‌های زندهٔ جهان باقی مانده است و همهٔ ملل جهان خلیج فارس را به این نام خوانده‌اند.
نام خلیج فارس در زبان فرانسه Golfe Persique، انگلیسی Persian Gulf، آلمانی Persischer Golf، ایتالیایی Golfo Persico، روسی Persidskizaliv و ژاپنی Perusha Wan است که در همهٔ آنها نام پارس وجود دارد.
در دوران اسلامی نام این خلیج «بحر فارس» و «البحر الفارسی» و «الخلیج الفارسی» و «خلیج فارس» یاد شده و در دایرةالمعارف اسلامی نیز این اسامی برای خلیج فارس ضبط گردیده است.

برگرفته از مقالهٔ:
(«خلیج فارس و نام آن»، دکتر احمد اقتداری، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۹، شمارهٔ ۲۷۱ و ۲۷۲، ص ۶۲ تا ۶۹).


@kheradsarayeferdowsi

بخشی از سخنان:

دکتر #علیرضا_قیامتی
در ستایش آشتی و نکوهش جنگ به گواه آموزه‌های شاهنامهٔ فردوسی

…چه پدرها که بی‌پسر می‌شوند
چه پسرها بی‌پدر…

ساز‌‌ و کارهای  رویارویی با جنگ‌افروزان به موقع حمله و دفاع و تسلیم …

چهارشنبه ۱۴۰۳/۰۲/۱۲ - اردکان یزد


@kheradsarayeferdowsi

‍ شاهنامه ستایش شاهان نیست؛
ستایشِ مردمِ ایران است.


#شاهنامه تاریخ و سیرت شاهان است اما بر خلاف آنچه گاهی برخی خام‌اندیشان و نا‌آگاهان و مغرضان پنداشته و گفته‌اند، ستایش شاهان نیست، ستایش ایران و مردم ایران است. ستایش همهٔ نیکان و دلاوران و خردمندان است.

شاهان سلطنت می‌کردند اما  قدرت مطلقهٔ حکومت به دست آنان نبود. شهریاری رشته‌ای بود که ایرانیان را به هم می‌پیوست و مرزهای ایران و سنن و آیین و فرهنگ ایران را نگاهبانی می‌کرد و رمز قدرت و شوکت ایران بود.

شاهنامه مجموعهٔ تجارب تاریخی ایرانیان در ادارهٔ صحیح اجتماع و تأمین آسایش مردم است. خرد و دانش و ژرف‌بینی و باریک‌نگری حکیم فردوسی سبب گردیده که شاهکار او به صورت آیین کشورداری و درس فرمانروایی خردمندانه‌ای درآید و منطبق با اصول صحیح مدیریت باشد. حتی امروز هم فرمانروایان و زمامداران در همهٔ جهان حتی یک فرماندار و بخشدار ناحیه‌ای کوچک می‌تواند از شاهنامه نکاتی در مدیریت توأم با عدالت بیاموزد.

در میان پنجاه پادشاه ایرانی شاهنامه، شاهانِ خوب هستند، شاهانِ بد هم هستند. فردوسی شاهان خوب را می‌ستاید و شاهانِ بد را می‌نکوهد. شاهِ خوب گوش به فرمان سروش دارد و فرّ کیانی یا فرّ ایزدی (تأیید خداوندی) با اوست و در دادگری و آبادی کشور و آسایش مردم می‌کوشد. شاهِ بد گوش به اهرمن و جادو می‌سپارد و فرّ ایزدی از او دور می‌شود و مردم هم از او بر می‌گردند.

از نمونه‌های شاهان خوب، فریدون، کیخسرو، بهرام گور، نوشیروان و نمونه‌های شاهان بد، ضحّاک و کیکاوس و گشتاسب و هرمز
و شیرویه هستند.
آنچه فردوسی دربارهٔ فریدون می‌گوید خطاب به همهٔ فرمانروایان است:
فریدونِ فرخ فرشته نبود
به مُشک و به عنبر سرشته نبود
به داد و دِهِش یافت این نیکوی
تو داد و دهش کن فریدون توی

برگرفته از:
کتاب فردوسی، استاد دکتر محمدامین ریاحی، ۱۳۸۷، طرح نو، صص ۲۰۸- ۲۰۷.


@kheradsarayeferdowsi

‍ 📢شماره نخست فصلنامهٔ دانش و خرد حماسی منتشر شد.

نخستین شمارۀ مجلۀ دانش و خرد حماسی به سردبیری دکتر محمدجعفر یاحقی با مقالاتی از محمود حسن آبادی، محمود رضایی دشت ارژنه، احمدرضا قائم مقامی، پروانه پورشریعتی، مرسده اسلامی و یوسف بینا، از سوی قطب علمی فردوسی و شاهنامۀ دانشگاه فردوسی منتشر شد.

این مجله که با همکاری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی و انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی منتشر می‌شود، با هدف ایجاد پایگاهی معتبر برای نشر و بهبود کیفی پژوهش های حوزۀ ادبیات حماسی و اسطوره شناسی تأسیس شده و با یاری هیات تحریریه‌ای مرکب از نامداران دانشگاه‌های ایران و دو تن از متخصصان خارجی (از آلمان و ترکیه) بر آن است تا روند اتقای تخصصی قلمروی مطالعات حماسی و اساطیری را استوارانه آغاز و پیگیری کند.

پژوهشگران می‌توانند مقالات عملی خود را از طریق وبگاه نشریه به نشانی زیر ارسال فرمایند:

jmels.um.ac.ir  

#حماسه
#اسطوره
#شاهنامه
#فردوسی
#قطب_علمی_فردوسی_و_شاهنامه
#ایران_باستان
#پژوهش
#مقاله
#علمی_پژوهشی

@kheradsarayeferdowsi

📽سخنان
استاد #محمدجعفر_یاحقی
با عنوان: سعدیِ ایرانی

در همایش نکوداشت فردوسی و سعدی

یزد - سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi

📽سخنان
دکتر #علیرضا_قیامتی
با عنوان: جهان‎بینی و آزاداندیشی در شاهنامه

در همایش نکوداشت فردوسی و سعدی

یزد - سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi

در شاهنامه همه نیکویی‌ها وابسته به خردورزی است

فردوسی شاهنامه را با سـتایش خرد آغاز می‌کند: «به‌نام خداوند جــان و خــــرد» و تا پایان بر اهـمـیـت خـــرد و خـردورزی تأکید می‌کند.
خیر و نیکی را برخاسته از خرد و شـر و پلیدی را

نتیجه بـی‌خـردی و دوری از عقانیت می‌داند.
اخلاق‌مداری، مسالمت‌جویی، صلح، رفاه، شادمانی و... همه از نتایج خردورزی است.

همین موضوع یعنی خرد و خردورزی محور اصلی سخنرانی دکـتـر محمدجعفر یاحقی و دکـتـر علیرضا قیامتی، اسـتـادان زبــان وادبـیـات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، در همایش ملی نکوداشت فردوسی و سعدی بود که در یزد بـرگـزار شـد.

آنـچـه در ادامه می‌آیـد بخشی از سخنرانی این دو تن است.

متن کامل خبر در:

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/15101/400822


فرهنگ‌ و هنر ادبیات
 رادمنش | شهرآرانیوز

@kheradsarayeferdowsi

ایران را از یاد نبریم
دومین سال یاد دکتر محمدعلی اسلامی‌ندوشن

سخنرانان:
سیدمحمد بهشتی
جواد عباسی

🔹رونمایی از تابلو خط استاد محمود رهبران
🔹رونمایی از ویژه‌نامه و پخش فیلم سفر سیمرغ

🔸پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹
🔸یزد، میدان دروازه قرآن، مؤسسهٔ فرهنگی تحقیقاتی اخوان دستمالچی

@kheradsarayeferdowsi

آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی برگزار می‌شود

🔸«آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی»‌ به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی روز سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت در کتابخانۀ ملی، تالار قلم، ساعت ۱۰ صبح برگزار می‌شود.

🔸در این نشست غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رودرا گائوراو شرست، سفیر کبیر جمهوری هند در تهران، محمدجعفر یاحقی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنرانی خواهند داشت.

🔸از دیگر برنامه‌های «آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» برگزاری نشست‌های تخصصی در روزهای ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ است که در زمان صبح و عصر برگزار می‌شود.

🔸شرکت در این مراسم و نشست‌های تخصصی آن برای علاقه‌مندان آزاد است.


@kheradsarayeferdowsi

⭕️ متأسفانه این نشست لغو شد
لطفأ به دیگر فرهنگ‌دوستان هم اطلاع دهید.

📽 استقبال از روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی

بازدید اعضای موسسهٔ خردسرای فردوسی از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی
اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳

@kheradsarayeferdowsi

کمیسیون فرهنگ و هنر کانون وکلای دادگستری خراسان رضوی با همکاری مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی برگزار می‌کند:

🔹دومین "همایـش داد و دادگری در شاهنامـه فردوسـی" با حضور و سخنرانی اساتید تاریخ، ادبیات و حقوق کشور همراه با فراخوان مسابقه مقاله نویسی با موضوعات مرتبط با واژه "داد" در شاهنامه فردوسی ویژه وکلای عضو کانون‌های وکلای دادگستری سراسر کشور

با سخنان:
#دکتر_محمدجعفر_یاحقی
#دکتر_میرجلال_الدین_کزازی
#دکتر_علیرضا_قیامتی
#دکتر_زاگرس_زند
#دکتر_شاه_منصورشاه_میرزا_خواجه_اف

روابط عمومی
كانون وكلای دادگستری خراسان
اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi

#کوته‌_گفتار_ادبی

سخنان دکتر محمدجعفر یاحقی
به مناسب روز #بزرگداشت_فردوسی و #پاسداشت_زبان_فارسی.

اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، آرامگاه فردوسی


@kheradsarayeferdowsi

⭕️ متأسفانه این نشست لغو شد
لطفأ به دیگر فرهنگ‌دوستان هم اطلاع دهید.

🟢بیست و پنجم اردیبهشت‌ماه
سالروز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی

📽 ویدیو
نصب سردیس حکیم ابوالقاسم فردوسی به جای مجسمه «شکوه فردوسی» در میدان علوم دانشگاه فردوسی مشهد.

طراحی، ساخت و اجرای سردیس فردوسی
کاری از: مرکز آفرینش و توسعه فضاهای هنری سراج

www.tg-me.com/saraajorg
@kheradsarayeferdowsi

#کوته‌_گفتار_ادبی

سخنان دکتر حامد مهراد
به مناسب روز #بزرگداشت_فردوسی و #پاسداشت_زبان_فارسی.

اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، آرامگاه فردوسی


@kheradsarayeferdowsi

‍ ارزش شاهنامهٔ فردوسی

«ارزش شاهنامه تنها در آن نیست که سرآمد کتابهای ایران است، بلکه از آن مهم تر، برای آن است که کتاب سرنوشت بشریّت است.
بعد از پدیدآمدن شاهنامه، هیچ کتاب ارزنده‌ای در زبان فارسی نوشته نشد، مگر آنکه سایه‌ای از این کتاب بر سر خود داشته باشد. و این سایه، بنحو آگاه یا ناآگاه، هرگز ضمیر ایرانی را ترک نگفته است. چه بپذیریم و چه نپذیریم. چه به آن آگاه باشیم و چه نباشیم، شاهنامه با نام ایران و موجودیّت ایران گره خورده است.
بشماریم ببینیم کلمه ایران چند بار در شاهنامه آمده و واجد چه ارجی بوده که کسانی آماده بوده‌اند تا در راه دفاع از آن، از جان خود بگذرند. مفهوم ایران تنها در پهنه‌ای از خاک نبوده، بلکه در آن نیز بوده است که شرف انسانی از اعتبار نیفتد. آیا نه آنست که چون به ماندگاری این کشور می‌اندیشیم، قبل از هر چیز شاهنامه به یاد می‌آید؟ نگاه کنیم به پیرامون خود.
کجا رفتند آن تمدّن‌های دیرینه: سومر و بابل و مصر و فینیقی؟ آیا یک نام از آن دوران کهن بر روستاهای آنها هست؟ بر نوزادهای آنها هست؟ ولی درودیوارهای ایران پر است از یادگارهای باستانی، ریشه‌دار بودن چیز کمی نیست. ما چون داریم، قدر آن را نمی‌دانیم. در دنیای پرتب و تاب کنونی، باز هم ممکن است به شاهنامه محتاج شویم:

چو به گشتی طبیب از خود میازار
چراغ از بهر تاریکی نگه‌دار

محمدعلی اسلامی‌ندوشن

@kheradsarayeferdowsi