MacroBS

Гудхарт қонунияти

Чарлез Гудхарт деган Британ иқтисодчиси номи билан машхур бир қонуният бор:

“Агар ўлчов мақсадга айланса, ўлчов ўзининг қийматини йўқотади.”

Яъни, ҳар қандай кузатиладиган статистик қонуният, агар унга назорат мақсадида босим ўтказилса, бузилади. Бунда иккита ҳолат юз бериши мумкин – биринчидан, мазкур қўйилган кўрсаткичга етиш учун одамлар ҳар қандай ишни амалга ошира бошласа, иккинчидан, мазкур мақсад бош приоритетга айланиб, бошқа оқибатлар эътибордан четда қолади.

Бу қонуниятга мисолларни ҳар қадамда учратиш мумкин. Масалан, иқтисодни олсак – бутун дунёда иқтисодий ўсиш асосий мақсадга айланди. Ўсиш билан овора бўлиб, иқтисодий тенгсизлик муаммоси пайдо бўлди ва бу масала бугунда кўплаб давлатларнинг асосий бош огриги. Ёки, 2008 йилга қадар паст инфляция асосий таргетга айланди, бироқ молиявий барқарорлик масалалари эътибордан четда қолди.

Серқуёш ўлкамизда ҳам мазкур қонуниятни амалда кўп учратиш мумкин. Мана, масалан, айрим ҳудудларда экспорт кўрсаткичларини ошириш мақсадида ҳудуддаги раҳбарлар экспортерлар олдида сунъий тўсиқларни қўймоқда. Ёки, ҳар ойда солиқ планини бажариш учун тадбиркорлардан солиқ тўловларини олдиндан тўлашни илтимос қилиш, ҳудудларда нарх навони ўсишига чегара қўйиш, янги қурилган объектларни байрам кунларига топшириш кабилар мисол бўлиши мумкин.

Шунинг учун маълум бир ҳолатга баҳо бераётганда ягона метрикадан фойдаланишдан имкон қадар қочиш; қарор қабул қилиш учун миқдорий эмас, сифат кўрсаткичларига каттароқ вазн бериш мақсадга мувофиқ.

Telegram

davletovuz

Адлия вазирлигининг қайд этишича, айрим ҳудудларда экспорт кўрсаткичларини ошириш мақсадида ҳудуддаги раҳбарлар экспортерлар олдида сунъий тўсиқларни қўймоқда.

Хусусан, маҳсулотларни бир ҳудуддан иккинчи ҳудудга олиб ўтаётганда мансабдор шахслар экспортерларни…

www.tg-me.com/ca/MacroBS/com.macrobs/67

5.2K viewsMay 30, 2020 at 12:22

Гудхарт қонунияти

Чарлез Гудхарт деган Британ иқтисодчиси номи билан машхур бир қонуният бор:

“Агар ўлчов мақсадга айланса, ўлчов ўзининг қийматини йўқотади.”

Яъни, ҳар қандай кузатиладиган статистик қонуният, агар унга назорат мақсадида босим ўтказилса, бузилади. Бунда иккита ҳолат юз бериши мумкин – биринчидан, мазкур қўйилган кўрсаткичга етиш учун одамлар ҳар қандай ишни амалга ошира бошласа, иккинчидан, мазкур мақсад бош приоритетга айланиб, бошқа оқибатлар эътибордан четда қолади.

Бу қонуниятга мисолларни ҳар қадамда учратиш мумкин. Масалан, иқтисодни олсак – бутун дунёда иқтисодий ўсиш асосий мақсадга айланди. Ўсиш билан овора бўлиб, иқтисодий тенгсизлик муаммоси пайдо бўлди ва бу масала бугунда кўплаб давлатларнинг асосий бош огриги. Ёки, 2008 йилга қадар паст инфляция асосий таргетга айланди, бироқ молиявий барқарорлик масалалари эътибордан четда қолди.

Серқуёш ўлкамизда ҳам мазкур қонуниятни амалда кўп учратиш мумкин. Мана, масалан, айрим ҳудудларда экспорт кўрсаткичларини ошириш мақсадида ҳудуддаги раҳбарлар экспортерлар олдида сунъий тўсиқларни қўймоқда. Ёки, ҳар ойда солиқ планини бажариш учун тадбиркорлардан солиқ тўловларини олдиндан тўлашни илтимос қилиш, ҳудудларда нарх навони ўсишига чегара қўйиш, янги қурилган объектларни байрам кунларига топшириш кабилар мисол бўлиши мумкин.

Шунинг учун маълум бир ҳолатга баҳо бераётганда ягона метрикадан фойдаланишдан имкон қадар қочиш; қарор қабул қилиш учун миқдорий эмас, сифат кўрсаткичларига каттароқ вазн бериш мақсадга мувофиқ.

BY MacroBS