tg-me.com/macrobs/68
Last Update:
S&P’ глобал рейтинг компанияси Ўзбекистонни огоҳликка чақирмокда
S&P’ Ўзбекистоннинг рейтингини «BB-» даражада тасдиқлаган бўлсада, кутилма (outlook) "барқарор"дан "салбий"га ўзгартирилган. Ҳисоботда қайд этилишича, ташқи қарз кутилганидан кўра юқори суръатда ўсмоқда ва агентлик ҳисоб-китоби бўйича йил охирига келиб Ўзбекистоннинг ликвид ташқи активлари (экспорт тушумлари, пул ўтказмалари, Марказий банк ҳисобидаги олтин валюта захиралари ) унинг ялпи ташқи қарзини қоплашга етмай қолади. Мазкур сабаблар туфайли кутилма салбий деб баҳоланган. Бу дегани келгусида Ўзбекистон рейтинги бир поғона пастлаши мумкин.
Ҳисоботда келтирилишича, Ўзбекистоннинг рейтинги:
-қарз олиш суръати ортиб, бюджетнинг ҳолати ёмонлашса;
-ташқи қарзга бўлган эҳтиёж янада ортса;
- давлат корхоналари ҳолати ёмонлашса;
- долларизация даражаси кучайса пасайтирилиши мумкин.
Кутилманинг салбийга ўзгартирилишининг яхши тарафи ҳам бор – бу Ўзбекистон учун рационал бўлмаган евроблигация чиқариш амалиётини энг камида бироз ортга суради. Бенчмаркми, ўзимизни кўрсатиш учунми, 2019 йилда АҚШ долларида деноминация қилинган суверен евроблигация чиқарган эдик. Бундан рухланган ҳолда кейинроқ банклар, давлат корхоналари бозорга чиқиши керак эди. Ўзсаноатқурилишбанк 300 млн долларлик евробондлар чиқариб, бунга улгурди ҳам.
Аслида бундай паст суверен рейтинг билан дунё бозорига чиқиш ва бунга банклар ва давлат корхоналарини мажбурлаш кўр-кўрона мамлакатнинг ташқи молиявий позициясини хатарга қўйиш эди. Бошқача айтганда, евроблигация чиқарилиб рейтинг кўтарилмайди, аввал рейтинг кўтарилади, кейин облигация чиқариш мумкин.
Умуман, S&P’ ҳисоботида Ўзбекистондаги жорий иқтисодий вазият ҳолис таҳлил қилингани бироз ҳайрон қолдириши мумкин. Сабаби, рейтинг агентлигига пулни рейтинг олувчи давлат ёки компания тўлайди ва бу манфаатлар тўқнашувини келтириб чиқаради. Бундай ҳолатда рейтинг агентликлар мижознинг ҳамма “касаллар”ини ошкор этмаслиги мумкин. Лекин, S&P’ мавжуд рискларни кўрсатиб ўтган.
Хусусан, Ўзбекистоннинг рейтинги нима учун инвестиция тоифасига кирмаслигининг сабаби рейтингни аниқловчи 6 та омиллардан энг мухимлари – институтционал вазият ва жон бошига тўғри келувчи ички маҳсулотнинг пастлигидир. Мана шу иккита фактор бўйича Ўзбекистон 6 баллик (6 балл энг паст баҳо) тизимда 5 баллга баҳоланган. Институтционал вазият бўйича рейтинг пастлигининг сабаби сифатида мамлакатда қарор қабул қилиш жараёнининг ўта марказлашганлиги, институтлар ўртасида ўзаро тийиб туриш ва мувозанат принципларининг паст ривожланганлиги кўрсатилган. Мана қаерга эътибор қаратишимиз керак.
P.S. S&P’нинг Ўзбекистон бўйича ҳисоботи тўлиқ матни билан унинг сайтидан текинга рўйхатдан ўтиб танишиш мумкин.
BY MacroBS
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 283
Share with your friend now:
tg-me.com/macrobs/68